Monthly Archives: Σεπτέμβριος 2024

Η παροχή των υγειονομικών υπηρεσιών όλων των τύπων και επιπέδων αυτή κάθε αυτή παρουσιάζει μια μοναδικότητα στον τρόπο λειτουργίας , χρηματοδότησης , και στις επενδύσεις.

Η παροχή υγειονομικών υπηρεσιών χαρακτηρίζεται από πολλές ιδιομορφίες όπως

1. Πολλαπλό σύστημα εσόδων
2. Ανελαστική ζήτηση υπηρεσιών
3. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που διαθέτει δεν ταιριάζουν με τα χαρακτηριστικά άλλων κλάδων της οικονομίας

Ταυτόχρονα όμως η παροχή υγειονομικών υπηρεσιών προσφέρονται από οργανισμούς/εταιρείες οι οποίες παρουσιάζονται πολύπλοκοι και από αυτούς τους οργανισμούς / εταιρείες  εξαρτάται η σωστή , ποιοτική και υψηλού επιπέδου παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες.

Για να πραγματοποιηθεί όμως αυτό ,καθοριστικός παράγοντας είναι κατά πόσο η διοίκηση του οργανισμού/εταιρείας αντιλαμβάνεται και εφαρμόζει έγκυρα και έγκαιρα τις νέες τεχνολογίες  τόσο στον τομέα της πληροφορικής της υγείας όσο και στον τομέα της ιατρικής τεχνολογίας αφενός και αφετέρου την εφαρμογή της παραγόμενης γνώσης από το διανοητικό κεφάλαιο του οργανισμού/εταιρείας  ώστε να έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα και δεν είναι άλλα από υψηλού επιπέδου και ποιοτικών υπηρεσιών προς τον πολίτη με το χαμηλότερο κόστος

Όλοι οι υγειονομικοί οργανισμοί είτε του δημόσιου τομέα είτε του ιδιωτικού η των Μ.Κ.Ο. έχουν όλες ένα κοινό χαρακτηριστικό

Χρειάζονται τον κατάλληλο εταιρικό σκοπό που να έχει γίνει κατανοητός από όλους τους εμπλεκόμενους στην ομάδα λήψης αποφάσεων .

Ποιοι είναι οι στόχοι του εταιρικού σκοπού μιας υγειονομικής μονάδας ?

1. ΠΡΩΤΟΣ ΣΤΟΧΟΣ : προσδιορίζεται από τους ιδιοκτήτες /μετόχους του οργανισμού/εταιρείας και είναι διπλός
   1. Παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου υγειονομικών υπηρεσιών στον πολίτη αφενός και
   2. αφετέρου ταυτόχρονα μια αποδεκτή απόδοση του κεφαλαίου που να είναι απαραίτητη για την κερδοφορία άλλα και για την ανάπτυξη της εταιρείας / οργανισμού
   3. ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΣΤΟΧΟΣ προσδιορίζεται από την διοικητική ευθύνη για την υλοποίηση των αποφάσεων που έχουν ληφθεί για την υλοποίηση του ΠΡΩΤΟΥ ΣΤΟΧΟΥ. Για να υλοποιηθούν πρακτικά και όχι να μείνουν στην θεωρία θα πρέπει να συνδυαστούν
      1. Παροχή υγειονομικών υπηρεσιών προς τον πολίτη , την κοινωνία υψηλού επιπέδου και ποιότητας οι όποιες να είναι σύμφωνες με τις εξελίξεις της Ιατρικής τεχνολογίας , της ιατρικής επιστήμης , των βίο-επιστημών και των Ευρωπαϊκών και Διεθνών οργανισμών υγείας
      2. Να έχει θετική επίδραση στην εικόνα του οργανισμού / εταιρείας
      3. Να παρέχεται στο πιο χαμηλό κόστος χωρίς να περιορίζεται/μειώνεται η ποιότητα
      4. ΤΡΙΤΟΣ ΣΤΟΧΟΣ: Είναι η εκ των πραγμάτων υποχρέωση των εταιρειών/οργανισμών υγείας συνεχώς να επαναπροσδιορίζουν , να βάζουν προτεραιότητες , και να δίνουν λύσεις μέσα σε συχνά ασαφές περιβάλλον που δημιουργούνται από παρεμβάσεις εξωτερικών παραγόντων

Εάν δεχθούμε το περιεχόμενο του εταιρικού σκοπού των δημόσιων και ιδιωτικών παροχέων υγειονομικών υπηρεσιών ότι είναι αυτοί οι 3 στόχοι τότε  θα πρέπει

1. Οποιοσδήποτε θελήσει να βοηθήσει και να φανεί χρήσιμος στην προσπάθεια αξιοποίησης των πόρων( Ανθρώπινων , Οικονομικών , γνωσιακών κ.λ.π.)  των παροχέων υπηρεσιών υγείας θα πρέπει να έχει στην διάθεση του τις σωστές πληροφορίες και όχι γενικά και αόριστα τις πληροφορίες άλλα τις ΕΓΚΥΡΕΣ ΚΑΙ ΕΚΑΙΡΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ
2. Για να έχουν οι πάροχοι υγειονομικών υπηρεσιών  τις έγκυρες και έγκαιρα διαθέσιμες πληροφορίες χρειάζονται μια ολοκληρωμένη τεχνολογική πλατφόρμα η οποία θα προσαρμόζεται στις τρέχουσες ανάγκες άλλα και στις μελλοντικές , να είναι δυνατόν να απορροφά και να ενσωματώνει τις νέες τεχνολογίες και τις εξελίξεις της ιατρικής τεχνολογίας και των βίο-επιστημών ,  και το κόστος λειτουργίας της  να εξαρτάται από την συχνότητα χρήσης της όπως είναι διεθνώς αποδεκτός τρόπος χρήσης της τεχνολογίας της πληροφορικής της υγείας και όχι μόνο  . Η τεχνολογική αυτή πλατφόρμα θα συγκεντρώνει και θα αρχειοθετεί τα πρωτογενή δεδομένα σε σύγχρονες σχεσιακές βάσεις δεδομένων έτσι ώστε να είναι δυνατή η ανάλυση τους , αξιοποίηση τους και η λήψη των σωστών αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα. Επιπρόσθετα πάνω σε αυτήν την τεχνολογική πλατφόρμα θα είναι δυνατόν να συνδεθούν πολλά και διάφορα  συστήματα  όπως Ιατρικής έρευνας , Ανάλυσης δεδομένων , δείκτες ποιότητας κόστους και απόδοσης , Χάρτες δημόσιας υγείας , Οικονομικής διαχείρισης , Data mining κ.λ.π. Ιδιαίτερα στέκομαι  στο σύστημα εσωτερικού έλεγχου μέσω του οποίου θα είναι δυνατόν να προστατεύονται  οι πόροι , οι θέσεις εργασίας των εργαζομένων , η παραγωγικότητα των εργαζομένων και του κεφαλαίων  προς όφελος του οργανισμού / εταιρείας  αφενός και αφετέρου  όλων εν γένει των κοινωνικών εταίρων συνολικά .
3. Η μη ύπαρξη της τεχνολογικής πλατφόρμας καθιστά την διοίκηση των υγειονομικών οργανισμών/ εταιρειών αδύναμες και η δυναμική των αποφάσεων θα εξασθενίσει σε βάρος του υγειονομικού οργανισμού. Κάθε άλλα προσπάθεια η συμβολή η οποία θα ακολουθήσει άλλα μοντέλα θα είναι  αναποτελεσματική και καταδικασμένη σε αποτυχία.

Η τεχνολογική πλατφόρμα θα πρέπει να προσδιορίζεται  από τα πιο κάτω

1. Λειτουργικό επίπεδο
2. Χρηματοοικονομικό επίπεδο
3. Επενδυτικό επίπεδο
4. Αναφορών απόδοσης
5. Στρατηγικό επίπεδο
6. Οικονομικό επίπεδο

Συγκεκριμένα

1. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ : Θα πρέπει να καλύπτει το σύνολο των εργασιών που πραγματοποιούνται στον υγειονομικό  οργανισμό/εταιρεία και  να καταγράφει σε βάσεις δεδομένων όλες τις ενέργειες που πραγματοποιούνται. Ο Στόχος    μας είναι
   1. Η δημιουργία συστήματος κοστολόγησης των προσφερόμενων υγειονομιών υπηρεσιών ανά τμήμα , ανά τομέα , ανά νόσημα , ανά ιατρική πράξη κ.λ.π. βασισμένη  σε σύγχρονα μοντέλα κοστολόγησης  τα οποία είναι διεθνώς αποδεκτά .
   2. Η δημιουργία ενός συστήματος ανάλυσης εσόδων και των αποκλίσεων τους , τον επιμερισμό του κόστους  του επενδυμένου κεφαλαίου και τέλος ο προσδιορισμός της απόδοσης του
   3. Η δημιουργία ενός συστήματος διαχείρισης του κεφαλαίου κίνησης και βελτίωσης της κυκλοφορίας του μέσα από τον προσδιορισμό των κέντρων ευθύνης στο οργανωτικό σχήμα
   4. Η δημιουργία ενός συστήματος προβλέψεων και υποστήριξης αποφάσεων
   5. ΧΡΗΜΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ : Η δημιουργία συστήματος το οποίο θα είναι δυνατόν να εφαρμόσει τις κατάλληλες χρηματοοικονομικές λειτουργίες προς όφελος του οργανισμού/εταιρείας
   6. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ : Η δημιουργία συστήματος αξιολόγησης κάθε νέας επενδυτικής πρότασης βασισμένης σε πραγματικά δεδομένα και με πραγματικά επενδυτικά κριτήρια θα έχει σαν αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση του κινδύνου της νέας επένδυσης αφενός και αφετέρου να είναι αποδοτική. Επίσης θα είναι δυνατόν το σύστημα να διαθέτει τους μηχανισμούς διασφάλισης των αποδόσεων και ποσοτικοποίησης  του κινδύνου έτσι ώστε να μην λαμβάνονται αποφάσεις  εν θερμώ  και μόνο με το επιχειρηματικό ένστικτο.
   7. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ : Η δημιουργία συστήματος εταιρικού balanced scorecard για τον καλύτερο προσδιορισμό  του στρατηγικού προσανατολισμού και την υλοποίηση της στρατηγικής του υγειονομικού οργανισμού/εταιρείας . είναι ο μοναδικός τρόπος για να βρει κανείς  την χρυσή ισορροπία που χρειάζεται μεταξύ της ποιότητας των προσφερόμενων υγειονομικών υπηρεσιών προς τον πολίτη και της απόδοσης του κεφαλαίου  και έτσι ώστε να μην λειτουργεί το ένα εις βάρος του άλλου

Η παροχή των υγειονομικών υπηρεσιών όλων των τύπων και επιπέδων αυτή κάθε αυτή θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με σύγχρονα μέσα και εργαλεία για να είναι δυνατή η ποιοτική παροχή υγειονομικών υπηρεσιών προς τον πολίτη και ταυτόχρονα με το χαμηλότερο κόστος και την ορθολογική απόδοση του κεφαλαίου .

Αυτό σήμερα είναι δυνατόν να γίνει αρκεί οι εμπλεκόμενοι στην υγείας να προσπαθήσουν να καταλάβουν το πιο απλό ότι οι καιροί αλλάζουν και το κόστος από τις υγειονομικές υπηρεσίες θα είναι καθοριστικό για την συνέχεια ύπαρξης κρατών και πολιτισμών.

Σήμερα διαθέτουμε πολύ επαρκείς τεχνολογικές εξελίξεις και υψηλού επιπέδου γνώση, με τα οποία είναι δυνατόν να ωφεληθούν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού της χώρας μας. Υπάρχει όμως ένα μεγάλο χάσμα ανάμεσα στην διαθέσιμη γνώση και στην εφαρμογή της, που αντικατοπτρίζει το πρόβλημα με μεγάλη πολιτική και οικονομική διάσταση.

Η εφαρμογή της διαθέσιμης γνώσης  θα μας επιτρέψει, την βελτίωση της καθημερινής ζωής των πολιτών , κάνοντας την λιγότερη τεταμένη και περισσότερο υγιεινή. Εκείνο που απουσιάζει είναι η βούληση τόσο από τον δημόσιο τομέα όσο και από τον Ιδιωτικό , τα οποία θα δώσουν την ώθηση για ποιότητα υπηρεσιών υγείας με χαμηλό κόστος .

Εδώ και πολλά χρόνια πιστεύαμε ότι στην παγκόσμια οικονομία θα επικρατήσουν οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Η οικονομία έχει αρχίσει και αλλάζει και τα πρώτα δείγματα γραφής φαίνονται και θα αλλάζει συνεχώς και θα πρέπει σύντομα να προσαρμοστούμε στις νέες εξελίξεις.

Τι αλλάζει και τι θα αλλάξει στο μέλλον περισσότερο

Υπάρχει μια μεγάλη διαφορά στο μοντέλο της παλιάς οικονομίας και στο μοντέλο της νέας οικονομίας. Η παλιά βιομηχανική οικονομία στηρίζονταν στις οικονομίες κλίμακες , η νέα οικονομία της πληροφορίας στηρίζεται στην οικονομία των δικτύων.

Τι είναι δίκτυο  τι είναι δικτυακή οικονομία

Όροι που πρωτοεμφανίζονται και θα καθορίζουν τα πράγματα και τις εξελίξεις για τα επόμενα χρόνια. Θα ορίζαμε δίκτυα την διασύνδεση σε ένα ενιαίο και κοινό πραγματικό χώρο η εικονικό , ομοιογενών η ετερογενών οργανισμών , ατόμων , εταιρειών σε ένα κοινό σκοπό και με ένα ενιαίο και κοινό όραμα.

Δικτυακή οικονομία είναι οι κανόνες που ορίζουν την δημιουργία της αξίας και υπεραξίας του δικτύου

Στην νέα εποχή των δικτύων και της οικονομίας των δικτύων θα πρέπει να επανεξετάσουμε τι είναι μεγάλο και τι είναι πολυεθνικό.

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα

Υπάρχει μια εταιρεία με την επωνυμία NewWorld.Ltd στην οποία ανήκουν 50 Θυγατρικές τις εταιρείες ανά τον κόσμο ( 42 χώρες) και η οποία απασχολεί στα κεντρικά της γραφεία 4-6 άτομα.

Η NewWorld.Ltd χρησιμοποιεί στις θυγατρικές τις εταιρείες, εξωτερικούς συνεργάτες για το σύνολο των εργασιών της.  Η ΝewWorld.Ltd είναι πολυεθνική εταιρεία σύμφωνα με τον ορισμό που ίσχυε παλαιότερα ,επίσης  είναι μεγάλη εταιρεία η μικρή εταιρεία .

Με τους παλαιούς όρους πλέον δεν μπορούμε να ορίσουμε τις εταιρείες με τους καινούργιους όρους όμως  ναι.

Αυτό που ίσως θα έχετε παρατηρήσει διαχρονικά είναι ότι όσο μικραίνει το μέγεθος των ηλεκτρονικών υπολογιστών τόσο αυξάνει η ισχύς τους. Σήμερα δεν υπάρχει η έννοια  μεγάλος σε σχέση με το μέγεθος όπως το ορίζαμε πριν 10-20 χρόνια . Η ισχύς σήμερα δεν προέρχεται από το μέγεθος αλλά από τον αριθμό των ηλεκτρονικών υπολογιστών σε ένα ενιαίο δίκτυο και η ισχύς τους δεν θα είναι απλά γραμμικά αυξημένη αλλά θα δεκαπλασιάζεται.

Στο άμεσο μέλλον ισχύς θα σημαίνει δίκτυο.

Η λειτουργία του δικτύου , η οποία είναι και το πιο σημαντικό στοιχείο, καθορίζεται από το ότι το κάθε μέλος του δικτύου που θα είναι συνδεδεμένος με αυτό θα πρέπει να αισθάνεται ότι βρίσκεται στο κέντρο του δικτύου με αποτέλεσμα το δίκτυο να έχει πολύ ισχυρό κέντρο και ταυτόχρονα να είναι αποκεντρωμένο.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο του δικτύου είναι η ποιότητα υπηρεσιών σε όλο το εύρος και πλάτος του δικτύου , με ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα την ταχύτητα ανταπόκρισης και τον ρυθμό εμφάνισης τεχνολογικών καινοτομιών.

Βασιζόμενοι στα πιο πάνω τότε θα δούμε τις μικρές επιχειρήσεις του ενός ατόμου να μπορούν να νικήσουν ολοσχερώς μεγάλες γραφειοκρατικές εταιρείες οι οποίες στηριζόμενες στα παλιά μοντέλα λειτουργίας θα χάνουν συνεχώς έδαφος και στο τέλος θα κλείσουν.

Ένα παράδειγμα

Οι 500 μεγαλύτερες εταιρείες  του περιοδικού FORTUNE  αντιπροσωπεύουν μόνο το 10% της αμερικάνικης αγοράς ενώ το 1970 είχαν το 25% και η τάση πού έχουν για τα επόμενα πέντε χρόνια  να φθάσουν να αντιπροσωπεύουν το 5%

Το υπόλοιπο σήμερα 90% της παγκόσμιας αγοράς το συνθέτουν μικρές εταιρείες και σήμερα ορίζουμε μικρή την επιχείρηση του ενός ατόμου.

Δεύτερο παράδειγμα

Στις ΗΠΑ υπάρχει εκδοτική εταιρεία των δύο ατόμων με έδρα το σπίτι τους και εκδίδουν φωτογραφικά άλμπουμ. Μέσω Η/Υ τυπώνουν τις σελίδες στον εκτυπωτή και με courier τις στέλνουν στο τυπογραφείο στην Κορέα για να τυπώσουν.

Στο τυπογραφείο τυπώνουν και το σελιδοποιούν  και μέσω διανομέων τα στέλνει στους πελάτες σε όλον τον κόσμο. Η νέα τεχνολογία και η γνώση αυξάνουν την προσωπική ισχύ από τον καθένα μας . Επίσης αυξάνουν την συσχέτιση και τον συνδυασμό προϊόντων , ιδεών , μέσων κ.λ.π. .

Π.χ.

Ο Ηλεκτρονικός υπολογιστής είναι Υπολογιστής , τηλεόραση , ραδιόφωνο , εφημερίδα , επικοινωνία κ.λ.π.

Το κινητό τηλέφωνο είναι τηλέφωνο , Ηλεκτρονικός υπολογιστής , Τηλεόραση , ραδιόφωνο κ.λ.π. .

Το μέλλον στην παγκόσμια οικονομία είναι  ότι χιλιάδες επιχειρηματίες θα δημιουργήσουν χιλιάδες συμμαχίες , με αποτέλεσμα την συγκέντρωση των ιδεών , συγκέντρωσης γνώσης , την συγκέντρωση των υπηρεσιών και θα προκύψουν χιλιάδες συνδυασμοί , χιλιάδες νέες υπηρεσίες και τα οποία θα είναι έξω από κάθε φαντασία .

Αυτό θα εκφραστεί με την δημιουργία δικτύων και παροχή ποιοτικών υπηρεσιών με ταυτόχρονη μείωση του κόστους.

Η αξία της σύνδεσης σε ένα δίκτυο εξαρτάται από τον αριθμό των μελών ενός δικτύου .Συνεπώς η τάση θα είναι να συνδέεται κανείς σε ένα δίκτυο με πολλά μέλη παρά σε ένα δίκτυο  με λίγα μέλη. Στην ψηφιακή οικονομία αυτό δημιουργεί το φαινόμενο της θετικής ανάδρασής. Το φαινόμενο αυτό παίζει καθοριστικό ρόλο στην κατανόηση των οικονομικών και λειτουργεί σαν μικροφωνική εγκατάσταση . Εάν εστιάσουμε στο δίκτυο τότε η αποστολή του αναδόχου θα είναι η διαχείριση του δικτύου αφενός και αφετέρου θα προσπαθεί να αυξάνει το μέγεθος του δικτύου , γιατί όσο αυξάνει το μέγεθος του τόσο κατά γεωμετρικό τρόπο αυξάνει η αξία του δικτύου.

Οι πολίτες , οι προμηθευτές , οι ασφαλιστικές εταιρείες , οι πάροχοι υγειονομικών υπηρεσιών , οι τράπεζες κ.λ.π. δεν θα επιλέγουν ένα συγκεκριμένο προϊόν αλλά ένα δίκτυο που θα εγγυάται την ποιότητα των υπηρεσιών , το μικρό κόστος , και την μεγάλη έκταση του δικτύου. Για να προσεγγίσουμε την αξία του δικτύου εφαρμόζουμε τον νόμο που ορίζει:

Η αξία ενός μέλους σε ένα δίκτυο είναι ανάλογη προς τον αριθμό των άλλων χρηστών και η συνολική αξία του δικτύου θα ισούται με n² – n .

Εάν υποθέσουμε ότι η αξία ενός μέλους ενός δικτύου είναι 1 ευρώ τότε σε ένα δίκτυο 10 μελών το δίκτυο θα αξίζει 100 ευρώ , σε ένα δίκτυο 1000 μελών τότε το δίκτυο θα αξίζει 10.000 ευρώ.

Σε ένα δίκτυο παροχής υγειονομικών υπηρεσιών η αξία παίρνει μια άλλη μορφή και άλλους τρόπους υπολογισμού. Η αξία του είναι δυναμικά μεταβαλλόμενη στην μονάδα του χρόνου και εξαρτάται από

1. Τον ρυθμό της εισόδου νέων μελών
2. Με τον αριθμό των κινήσεων /πράξεων του δικτύου
3. Με την ενοποιημένη αγορά
4. Με τις δημιουργούμενες υπεραξίες

Κλείνοντας την πολύ σύντομη μας αναφορά στα δίκτυα και την δικτυακή οικονομία θα ήθελα να αναφερθώ στις τρείς φάσεις που πέρασε η ανθρωπότητα

Α. Παλαιό μοντέλο

1. Εποχή της Γεωργίας Επικρατούσε η παραδοσιακή σοφία που βασίζονταν σε συγκεκριμένες περιστάσεις , αν δεις αυτό τότε πρέπει να κάνεις εκείνο ή εάν Α τότε Β
2. Βιομηχανική Εποχή Στην οποία επικράτησε η Ελληνική λογική της αιτιότητας , της παρατήρησης και του πειράματος στην οποία τα πράγματα μπορούσαν να αναχθούν σε πολύ λογικές οντότητες.

Β. Νέο μοντέλο

1. Οικολογική εποχή Είμαστε σε μία εποχή στην οποία τα πάντα θα είναι κατανεμημένα σε δίκτυα και θα επικρατήσει ό νέος-βιολογικός πολιτισμός και η αρχή της αβεβαιότητας του μέλλοντος. Θα αφήσουμε πίσω την σιγουριά του μέλλοντος και την δυνατότητα να προβλέψουμε τι θα γίνει στα επόμενα χρόνια. Τώρα καλούμαστε να αλλάξουμε και να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα αλλιώς θα εξαφανιστούμε.

Το μόνο μας όπλο παραμένει η γνώση για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε τον κόσμο που θέλουμε και όχι σε αυτόν που μας ζητάνε να ανταποκρινόμαστε.

Ορισμοί

Ρητή γνώση η γνώση η οποία προέρχεται από το εκπαιδευτικό σύστημα

Άρρητη  γνώση η γνώση που προέρχεται από το σύνολο των εμπειριών και δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί

Η δημιουργία γνώσης διακρίνεται από δύο διαστάσεις

1. Την επιστημολογική
2. Την Οντολογική

Η επιστημολογική διάσταση προσδιορίζει την μετατροπή της ρητής σε άρρητη και την μετατροπή της άρρητης σε ρητή . Η οντολογική διάσταση προσδιορίζει το ατομικό , ομαδικό , Οργανωσιακό , δια-οργανωσιακό επίπεδο γνώσης.

Ο κινητήρας δημιουργίας γνώσης διακρίνεται από 4 στάδια

1. Η κοινωνικοποίηση
2. Η εξωτερίκευση
3. Ο συνδυασμός
4. Η εσωτερίκευση

Πριν συνεχίσουμε θα πρέπει να διαχωρίσουμε την γνώση από την πληροφορία

Γνώση είναι η συνεχής αναζήτηση της αλήθειας πέρα από κάθε αμφιβολία και η οποία δεν έχει ανάγκη αποδείξεων η μαρτυρίας

Πληροφορία είναι συστατικό των διαφορών που κάνουν την διαφορά και είναι απαραίτητο υλικό η μέσο για την εξαγωγή και κατασκευή γνώσης.

Η πληροφορία διακρίνεται

1. Σε συντακτική ( που σχετίζεται με τον όγκο π.χ. ανάλυση της ροής πληροφοριών)
2. Σε σημειολογική ( που σχετίζεται με τα νοήματα)

Η γνώση δημιουργείται και επεκτείνεται μέσω  της κοινωνικής αλληλοεπίδρασης μεταξύ άρρητης και ρητής γνώσης , η αλληλοεπίδραση αυτή την καλούμε μετατροπή γνώσης

Η άρρητη γνώση είναι προσωπική και είναι υποκειμενική διότι

1. Προήλθε μέσω εμπειρίας ( μέσω του σώματος)
2. Είναι ταυτόχρονη γνώση (εδώ και τώρα)
3. Είναι αναλογική γνώση ( προήλθε μέσω της πράξης)

Η ρητή γνώση είναι η γνώση που προήλθε και μεταδίδεται μέσω των επιστημών και με συστηματικό  τρόπο και είναι αντικειμενική διότι

1. Είναι ορθολογική ( προήλθε από επεξεργασία του μυαλού)
2. Είναι σειριακή (έτσι και τότε)
3. Είναι ψηφιακή ( βασίζεται σε θεωρία)

Η γνωστική ψυχολογία μέσω του μοντέλου ACT (Anderson- Singley -Anderson) υποστηρίζει ότι η μετατροπή της γνώσης γίνεται μέσω

1. Της Παραδοχής για να αναπτυχθούν οι νοητικές δεξιότητες (ρητή γνώση) πρέπει να μετασχηματιστεί σε άρρητη γνώση π.χ

Οδηγούμε ποδήλατο, οδηγούμε αυτοκίνητο ,παίζουμε πιάνο  κ.λ.π

1. Του περιορισμού είναι η διαδικασία απόκτησης και μετάδοσης άρρητης γνώσης και όχι ρητής

Πριν εξετάσουμε τα στάδια μετατροπής της γνώσης θα πρέπει να κάνουμε μια παραδοχή

Η ΓΝΩΣΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΊΤΑΙ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΟΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΑΡΡΗΤΗΣ ΚΑΙ ΡΗΤΗΣ ΓΝΩΣΗ

Όπως προαναφέραμε τα στάδια είναι 4 και είναι

1. Κοινωνικοποίηση ( μετατροπή από άρρητη σε άρρητη)
2. Εξωτερίκευση ( μετατροπή από άρρητη σε ρητή)
3. Συνδυασμός ( μετατροπή από ρητή σε ρητή)
4. Εσωτερίκευση ( μετατροπή από ρητή σε άρρητη)

(βλέπε Πίνακα Ι)

Συγκεκριμένα

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

Είναι η διαδικασία ανταλλαγής εμπειριών και η δημιουργία άρρητης γνώσης, κοινά νοητικά μοντέλα και τεχνικές δεξιότητες δηλαδή συγχώνευση των άρρητών γνώσεων των εργαζομένων η μιας ομάδας εργαζομένων σε κοινά νοηματικά μοντέλα.

Παραδείγματα

1. Μεταφορά άρρητης γνώσης

Α. Μαθητευόμενος τεχνίτης κοντά σε Μάστορα μαθαίνει όχι μέσω της διδασκαλίας η της ομιλίας αλλά μέσω της παρατήρησης , της μίμησης και της πρακτικής

Β. Η πρακτική άσκηση των σπουδαστών και των φοιτητών βασίζεται στην ίδια αρχή

Γ. Η εμπειρία πάνω σε εργασιακά θέματα η σε επαγγέλματα είναι μετατροπή της άρρητη γνώσης

Δ. Κατασκηνώσεις παραγωγής ιδεών είναι χώροι ( εκτός της εταιρείας)  όπου συναντώνται εργαζόμενοι από την εταιρεία η οργανισμό και πραγματοποιούν συζητήσεις και διάλογο με σκοπό την επίλυση εργασιακών δυσκολιών και προβλημάτων

Οι συναντήσεις δεν απευθύνονται μόνο στους εργαζόμενους της εταιρείας η ενός τμήματος αλλά είναι ανοικτές σε οποιοδήποτε θα ήθελε να πάρει μέρος αρκεί να τον ενδιαφέρει το θέμα της συνάντησης

Στην συνάντηση αυτή τα προσόντα η η θέση των συμμετεχόντων δεν αμφισβητούνται και απαγορεύεται η στείρα κριτική και η καλόπιστη κριτική θα πρέπει να συνοδεύεται από εποικοδομητική πρόταση

Στόχος της συνάντησης είναι η διάχυση της άρρητης κάθε συμμετέχοντα και ταυτόχρονα η συγχώνευση τους σε κοινά νοητικά μοντέλα

Ε. Λήψη άρρητης γνώσης  για να κατασκευάσουμε ένα σύστημα πληροφορικής ενός Νοσοκομείου το οποίο στην συνέχεια θα αντικαταστήσει το υφιστάμενο σύστημα διαδικασιών και λειτουργιών του νοσοκομείου θα πρέπει μέσω των επαγγελματιών υγείας όλων των ειδικοτήτων να μας μεταφερθεί η άρρητη γνώση που διαθέτουν μέσα από την παρατήρηση , την προσομοίωση  , και την δημιουργία κοινών νοητικών μοντέλων για να έχει επιτυχία αυτό που πάμε να κατασκευάσουμε.

Αυτήν είναι η κύρια αιτία που αποτυγχάνουν στην υλοποίηση πληροφορικών συστημάτων υγείας

ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΥΣΗ

Είναι η διαδικασία με την οποία η άρρητη γνώση διατυπώνεται σε ρητές έννοιες.

Αυτό πραγματοποιείται μέσω

1. Μεταφορών
2. Εννοιών
3. Μοντέλων
4. Αναλογιών
5. Παραδοχών

ΣΥΝΔΙΑΣΜΟΣ

Είναι η διαδικασία συστηματοποίησης των ιδεών και δημιουργίας ενός συστήματος γνώσης.

Τα άτομα ανταλλάσουν και συνδυάζουν τις γνώσεις τους μέσω της χρήσης μέσων όπως π.χ. έγγραφα , συναντήσεις, τηλεφωνικές συνδιαλέξεις και ηλεκτρονικά δίκτυα δεδομένων.

Η αναδιάταξη της υπάρχουσας πληροφορίας μέσω της διαλογής , της προσθήκης και της κατηγοριοποίηση της ρητής γνώσης 9 όπως στις βάσεις δεδομένων) οδηγεί στην δημιουργία νέας γνώσης.

Τα μεσαία διευθυντικά στελέχη παίζουν σημαντικό ρόλο στην δημιουργία νέας γνώσης μέσω της λειτουργίας οραμάτων και ιδεών  και μέσω της δικτύωσης κωδικοποιημένων πληροφοριών .

Το βασικό τους εργαλείο είναι η δημιουργία και αξιοποίηση ενιαίων ηλεκτρονικών δικτύων υπηρεσιών και πληροφόρησης στην υγεία κατά κύριο λόγω στην οποία καθημερινά παράγεται γνώση.

ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΥΣΗ

Είναι η διαδικασία της  ενσωμάτωσης της ρητής γνώσης σε άρρητη και συνδέεται με το «η μάθηση δια της πράξης». Όταν οι εμπειρίες που προκύπτουν μέσω κοινωνικοποίησης , εξωτερίκευσης  και συνδυασμού τότε εσωτερικεύονται στις «βάσεις δεδομένων» της άρρητης γνώσης του κάθε εργαζόμενου με την μορφή κοινών νοητικών μοντέλων η σε τεχνογνωσία τα οποία μετατρέπονται σε πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία του ατόμου.

Εν συντομία θα ανακεφαλαιώσουμε

1. Η κοινωνικοποίηση διαδικασία μέσω της οποίας διαμορφώνεται το πεδίο αλληλοεπίδρασης , το οποίο διευκολύνει την ανταλλαγή εμπειριών και νοητικών μοντέλων μεταξύ των εργαζομένων
2. Η εξωτερίκευση διαδικασία η οποία πυροδοτείτε από τον διάλογο η τον συλλογικό ανά-στοχασμό με την χρήση κατάλληλων μεταφορών η αναλογιών όπου βοηθά τους εργαζόμενους να διατυπώσουν την κριμένη άρρητη γνώση τους
3. Ο συνδυασμός διαδικασία που πυροδοτείται από την δικτύωση της γνώσης ( παλαιότερη – πρόσφατη) που οδηγεί στην αποκρυστάλλωση της
4. Η εσωτερίκευση διαδικασία που πυροδοτείται δια της μάθησης δια μέσου της πράξης

Όσες οργανώσεις / εταιρείες και ιδιαίτερα του τομέα της υγείας θα φέρουν σε πέρας αυτήν την διαδικασία παραγωγής γνώσης τότε θα έχουν ένα μοναδικό πλεονέκτημα στο μέλλον διότι θα έχουν χρησιμοποιήσει την ανθρώπινη φαντασία , το πνεύμα και την ευφυΐα των εργαζομένων τους με τρόπο που καμία άλλη οργάνωση/εταιρεία δεν θα μπορεί να το πετύχει . Η παραδοσιακή αντίληψη  ότι η σπανιότητα δημιουργεί την αξία και συνεπώς θα πρέπει να υπάρχει απροθυμία στους γνωρίζοντες να μοιράζονται την γνώση με άλλους , έτσι ώστε να αυξάνει η αξία της γνώσης.

Η συμμετοχή στην γνώση σημαίνει ότι οι άνθρωποι έχουν μια ειλικρινή διάθεση να βοηθήσουν ό ένας τον άλλον ώστε να αναπτύξουν νέες δεξιότητες και ικανότητες δράσης που σημαίνει ανάπτυξη διαδικασιών μάθησης.

Π.χ.

Η γνώση μιας ομάδας ποδοσφαίρου , η ικανότητα της για δράση δεν είναι το σύνολο των γνώσεων των παικτών της αλλά η συλλογικότητα. Μπορεί να λέμε ότι κάποια άτομα είναι «ομαδικοί παίκτες»  αλλά αυτή η φράση δεν έχει νόημα διότι η ομάδα ως ομάδα μπορεί να λειτουργήσει ομαδικά όταν λειτουργεί συλλογικά με κοινά νοητικά μοντέλα.

Όπου και να την αναζητήσουμε η Γνώση θα είναι πάντα η συνεχής αναζήτηση της αλήθειας πέρα από κάθε αμφιβολία και η οποία δεν θα έχει ανάγκη αποδείξεων η μαρτυρίας

Η ψυχολογία της υγείας είναι ένας κλάδος της ψυχολογίας που ασχολείται με θέματα που έχουν να κάνουν με την αλληλεπίδραση της ψυχικής και της σωματικής μας υγείας. Ένα ιδιαίτερο θέμα που σχετίζεται με την ψυχολογία της υγείας είναι ο ίδιος ο ασθενής. Όταν ένας άνθρωπος νοσήσει, οι ανάγκες του διαφοροποιούνται, η ζωή του αλλάζει και μαζί με τη δική του ζωή επηρεάζονται και οι ζωές των ανθρώπων που τον
περιβάλλουν, η εργασία του, κτλ.
Οι επαγγελματίες της υγείας (νοσηλευτές, εργαζόμενοι σε νοσοκομεία, ιατρεία, κλινικές, ιατροί, κτλ), οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας (ψυχολόγοι, ψυχίατροι, σύμβουλοι ψυχικής υγείας, κτλ.) αλλά και άτομα τα οποία στο οικογενειακό και κοινωνικό τους περιβάλλον έρχονται αντιμέτωποι με ένα πρόβλημα υγείας (δικό τους ή κάποιου κοντινού τους προσώπου) καθώς και χρειάζονται ειδικότερες γνώσεις στα εξής θέματα:

Πώς να συμπεριφερθούν σε έναν ασθενή, ανάλογα με το πρόβλημα που
αντιμετωπίζει;
• Πώς να θωρακιστούν οι ίδιοι με δυνάμεις, ώστε να προστατεύουν τον εαυτό τους από την ψυχική φθορά, το φόβο και το άγχος, ώστε να είναι το ίδιο λειτουργικοί και αποτελεσματικοί στη ζωή τους;
• Ποια είναι τα όρια του επαγγελματισμού σε επαγγελματικούς χώρους με τόσο έντονο το διαπροσωπικό στοιχείο;
• Τι συμβαίνει σε ειδικότερες συνθήκες, όπως είναι οι χρόνιες ασθένειες, οι περιπτώσεις ανίατης ασθένειας και οι ασθένειες που βρίσκονται στο τελικό στάδιο πριν το θάνατο;

Ο θάνατος αποτελεί μέρος της καθημερινής μας ζωής. Πρόκειται για μία αντικειμενική, αναπόφευκτη πραγματικότητα που όλοι θα αντιμετωπίσουμε κάποια στιγμή στη ζωή μας, είτε σε προσωπικό βιωματικό επίπεδο είτε σε επίπεδο απώλειας αγαπημένων μας προσώπων. Στις μέρες μας, στις αναπτυγμένες χώρες, η πλειοψηφία των θανάτων οφείλεται σε χρόνιες και απειλητικές για τη ζωή ασθένειες όπως είναι ο καρκίνος και οι σοβαρές καρδιοπάθειες.

Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ιδιαίτερα σημαντικό είναι να κατανοήσουμε τι βιώνει ο άρρωστος που βρίσκεται στο τελικό στάδιο της ζωής του, ώστε να ευαισθητοποιηθούμε και να μπορέσουμε να του δώσουμε την κατάλληλη φροντίδα και ψυχοσυναισθηματική υποστήριξη.

Η Elizabeth Kubler-Ross, ελβετικής καταγωγής ψυχίατρος, διαμόρφωσε το 1969 ένα από τα δημοφιλέστερα μοντέλα για τις ψυχικές διεργασίες που βιώνει το άτομο που πορεύεται προς το θάνατο. Σε βασικές γραμμές η Kubler-Ross προτείνει ότι ο άρρωστος περνά από πέντε συγκεκριμένα στάδια συναισθηματικών αντιδράσεων καθώς εξελίσσεται η ασθένειά του.

Στάδιο της άρνησης: Στην αρχική αυτή φάση το άτομο διατηρεί την πεποίθηση ότι έχει γίνει κάποιο λάθος. Αρνείται, λοιπόν, το ίδιο το γεγονός της αρρώστιας και των επιπτώσεών της, αρνείται να δεχτεί ότι υπάρχει απειλή της ζωής του και ότι επίκειται θάνατος. Δημιουργεί έτσι μία ασπίδα αυτοπροστασίας ώσπου να καταφέρει να αποδεχτεί τελικά την πραγματικότητα.

Στάδιο του θυμού: Αυτή η έκφραση συνοδεύεται από οργή και πικρία καθώς ο άρρωστος βιώνει μια βαθύτερη αίσθηση αδικίας, αδυναμίας και έλλειψης ελέγχου. Ο θυμός στρέφεται είτε προς τους άλλους (συγγενείς, φίλους, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό), είτε προς το Θεό, είτε και προς τον ίδιο του τον εαυτό. Στην τελευταία αυτή περίπτωση το άτομο βιώνει έντονες ενοχές τόσο για ευκαιρίες που έχασε στη ζωή του όσο και για πράξεις που έκανε και που θεωρεί ότι προκάλεσαν ή επιδείνωσαν την αρρώστια του. Η φάση του θυμού ενέχει τον κίνδυνο της απομόνωσης του αρρώστου λόγω των εντάσεων που δημιουργούνται στις διαπροσωπικές του σχέσεις. Μπορεί, όμως, να λειτουργήσει και εποικοδομητικά όταν το άτομο ενεργοποιείται ως προς τη θεραπεία του.

Στάδιο της διαπραγμάτευσης: Ο άρρωστος αρχίζει να «παζαρεύει» την υγεία του τόσο σε φαντασιακό επίπεδο κάνοντας συμφωνίες με το Θεό και τον εαυτό του, όσο και σε πραγματικό επίπεδο, όπου οι διαπραγματεύσεις γίνονται κυρίως με τους γιατρούς. Έτσι, δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι αν επιδιώξει ή αποφύγει κάποιες πράξεις θα μπορέσει να καθυστερήσει την αρνητική εξέλιξη της αρρώστιας ή ακόμη και το θάνατο. Η διαπραγμάτευση έχει θετικές επιπτώσεις όταν υιοθετούνται συμπεριφορές που προωθούν την υγεία και τη συμμόρφωση του ατόμου στη θεραπεία (π.χ. το άτομο πείθεται να σταματήσει το κάπνισμα). Μπορεί, όμως, να γεννήσει στον άρρωστο και συναισθήματα προδοσίας και απογοήτευσης όταν διαψεύδονται οι διαπραγματεύσεις του.

Στάδιο της κατάθλιψης: Η φάση αυτή ξεκινάει με τη συνειδητοποίηση της απώλειας. Αρχίζει πλέον η αποδοχή από τον άρρωστο ότι πρόκειται να πεθάνει και γι’ αυτό θρηνεί. Η κατάθλιψη του ατόμου εκδηλώνεται με ποικίλα συμπτώματα, όπως είναι η θλίψη, τα αισθήματα αναξιότητας, απαισιοδοξίας και απόγνωσης, η απόσυρση από τις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής και τις κοινωνικές σχέσεις. Οι αντιδράσεις αυτές είναι φυσιολογικές και το οικείο περιβάλλον πρέπει να ενθαρρύνει τον άρρωστο να εκφράζει τα συναισθήματά του ώστε να μπορεί να τα κατανοεί, να τα αποδέχεται και τελικά να λαμβάνει την υποστήριξη που του χρειάζεται.

Στάδιο της αποδοχής: Το στάδιο αυτό συνήθως είναι πολύ κοντά στο φυσικό θάνατο. Ο άρρωστος βιώνει μια εσωτερική ηρεμία καθώς έχει συμφιλιωθεί αρκετά με την ιδέα του θανάτου. Εκείνο που προέχει πια είναι να εξασφαλιστεί η αξιοπρέπεια και η ποιότητα στις τελευταίες μέρες της ζωής του.

Όπως ισχυρίζεται η Kubler-Ross τα στάδια αυτά δεν διαδέχονται αυστηρά το ένα το άλλο, αλλά μπορεί να συνυπάρχουν και να επανεμφανίζονται σε διάφορες φάσεις της αρρώστιας. Όπως προκύπτει από την περιγραφή των σταδίων, πολύ σημαντικό είναι ότι, για να είμαστε αποτελεσματικοί στην φροντίδα που παρέχουμε στον άρρωστο που κατευθύνεται προς το τέλος της ζωής του, πρέπει να ακούμε προσεκτικά τις ανάγκες και τις επιθυμίες του, τους φόβους και τις ανασφάλειές του. Είναι δικαίωμα του αρρώστου να αντιμετωπίζεται με σεβασμό ως άτομο που ζει, που έχει συναισθήματα, σκέψεις και ανάγκες μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του.

Ζούμε σε ένα περιβάλλον κοινωνικών ανισοτήτων (οικονομική, οικολογική , πολιτική , κοινωνική κ.λπ..) και είναι δυνατόν να έχουμε ισότητα στην υγεία;  Η Π.Ο.Υ (παγκόσμια οργάνωση υγείας) θέτει την ανισότητα στο σύνολο των διαφορών στην υγεία , πού είναι αθέμιτες και άδικές , που μπορούν να αποφευχθούν και δεν είναι καθόλου μα καθόλου ασήμαντες. Θέλω να κάνω μία διάκριση ανάμεσα στην ισότητα στην υγεία  και στην ισότητα στις υπηρεσίες υγείας(που σημαίνει υπηρεσίες ανάκτησης της υγείας). Η υγεία από τις υπηρεσίες της υγείας είναι δύο διαφορετικά πράγματα, η υγεία είναι η διατήρησή της και η προώθησή της , ενώ οι υπηρεσίες υγείας είναι η διαδικασίες διατήρησης ή ανάκτησης της υγείας. Όταν προσδιορίζουμε την υγεία στην πολιτεία ή το κράτος, αν θέλετε δεν ορίζουμε μόνο το Υπουργείο Υγείας αλλά και το Υπουργείο Γεωργίας (υγιεινή διατροφή), και το Υπουργείο Οικισμού( υγιεινό σπίτι) , και το Υπουργείο εργασίας ( υγιεινή στην εργασία), και το Υπουργείο Δικαιοσύνης (υγεία των κρατουμένων) ,και το Υπουργείο Παιδείας (Σχολική υγεία, Αγωγή της υγείας) και το Υπουργείο Οικονομικών (οικονομικά της υγείας, οικονομικό επίπεδο διαβίωσης ) και φυσικά το Υπουργείο Υγείας (Πρόληψη της υγεία ). Συνεπώς η υγεία είναι θέμα του συνόλου της Πολιτείας και της Κρατικής Μηχανής και όχι μόνο ενός υπουργείου η μίας υπηρεσίας. Θα πρέπει όμως να αρχίσουμε να βλέπουμε διαφορετικά μερικά πράγματα, όπως, οι υπηρεσίες που προσφέρονται για την ανάκτηση της ασθένειας δεν μπορούν να θεωρηθούν υπηρεσίες υγείας , ενώ , οι υπηρεσίες υγείας είναι εκείνες οι οποίες εφαρμόζονται για να έχουμε πρόληψη, υγιεινό σπίτι, υγιεινό περιβάλλον κ.λπ..

Υπάρχει τεράστια διαφορά ακόμα και στις έννοιες  π.χ. Ακούω την διαφήμιση για το ότι οι καπνιστές διατρέχουν 20 φορές  περισσότερο κίνδυνο να αρρωστήσουν, από τους μη καπνιστές. Θα έπρεπε να διατυπωθεί βάσει της θετικής πλευράς. Δηλαδή , οι μη καπνιστές έχουν 20 φορές περισσότερες πιθανότητες να μην αρρωστήσουν, σε σχέση με τους καπνιστές. Η μεγαλύτερη ισότητα στην ασθένεια είναι  η υγεία .

Αυτό μου θυμίζει το 1998 στην Αθήνα στο συνέδριο με τίτλο  «Διάλογος για την υγεία στα Βαλκάνια»  αναφέρθηκε μια σύνεδρος από την Σερβία «it is not richest societies witch have the best Health , but those that have the smallest income difference between rich and poor». Πιστεύω ότι η μεγαλύτερη ισότητα ή προσπάθεια για ισότητα είναι η πρόληψη.  Η μεγαλύτερη ισότητα στην ασθένεια είναι η υγεία. Από τι εξαρτάται, λοιπόν, η υγεία ; Από μερικές απλές προϋποθέσεις, όπως τις καθόρισε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας:

1. Απελευθέρωση από τον φόβο του πολέμου
2. ΄Ισες ευκαιρίες για όλους
3. Ικανοποίηση των βασικών αναγκών για:

α. τροφή

β. βασική εκπαίδευση

γ. νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής

δ. Αξιοπρεπή κατοικία

ε. Ασφαλής εργασία και ένας χρήσιμος ρόλος στην κοινωνία

στ. πολιτική βούληση και λαϊκή υποστήριξη

Εν συντομία :

1. Απελευθέρωση από τον φόβο του πολέμου

Πιστεύω ότι η Ειρήνη και η εδραίωση της είναι η πρώτη και καλύτερη προϋπόθεση για υγεία και για υγιεινές πόλεις.

2. ΄Ισες ευκαιρίες για όλους

Όλοι οι πολίτες κάθε χώρας έχουν ίσα δικαιώματα στην υγεία, που διασφαλίζονται μόνο με την παροχή ίσων ευκαιριών σε όλους ανεξαιρέτως  τους πολίτες για να αναπτύξουν την υγεία τους και για να την διατηρήσουν.

3. Ικανοποίηση βασικών αναγκών

Η κοινωνική δικαιοσύνη αποτελεί καθοριστικό παράγοντα, ώστε οι πολίτες να έχουν την ευκαιρία να ικανοποιούν τις βασικές τους ανάγκες , δηλαδή, αξιοπρεπή διατροφή, βασική εκπαίδευση, ασφαλές πόσιμο νερό, υγιεινή κατοικία, μία χρήσιμη απασχόληση με ένα αξιοπρεπές εισόδημα.

α. Διατροφή και υγεία

Έννοιες ταυτόσημες  ότι τρώμε ,  αυτό που είμαστε.  Θα πρέπει να εξασφαλιστεί για όλους τους πολίτες το να έχουν πρόσβαση σε όλα τα βασικά είδη υγιεινής διατροφής , σε τιμές που θα βρίσκονται μέσα στις δυνατότητές τους.

β. Η εκπαίδευση

Αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την δημιουργία γνώσης , ενημέρωσης, πληροφόρησης και εκπαίδευσης των πολιτών για την διατήρηση της υγείας τους.

γ. Νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής

Το υγιεινό νερό , θα μου πείτε, ότι το θεωρείτε αυτονόητο και δεν χρειάζεται να το συζητήσουμε. Δεν είναι, όμως,  έτσι τα πράγματα .  100 εκατομμύρια πολίτες στην περιοχή ευθύνης του Ευρωπαϊκού Γραφείου της Π.Ο.Υ, δεν είχαν το 1981 σωστή εγκατάσταση πόσιμου νερού και 250 εκατομμύρια πολιτών δεν είχαν υγιεινή εγκατάσταση νερού.

δ. Η αξιοπρεπής κατοικία

Η υγιεινή κατοικία αποτέλεσε και αποτελεί σοβαρό πρόβλημα υγείας και πρέπει να το κατανοήσουμε όλοι.  Δεν υπάρχουν υγιεινές κατοικίες μέσα σε ανθυγιεινές πόλεις .

ε. Ασφαλής εργασία /ανεργία/ εισόδημα

Η παράμετρος αυτή έχει πολλές όψεις.  Οι ανθυγιεινοί όροι εργασίας αυξάνουν τον κίνδυνο επαγγελματικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών.  Ο άνεργός, πάλι, νιώθει άχρηστος, δεν έχει τα απαραίτητα, ή και αν έχει κάποια από αυτά, κάποιος άλλος εργάζεται και του τα παρέχει (ο πατέρας, ο αδελφός, η αδελφή, η μάνα κ.λ.π.).  Παραμένει ανίσχυρος στην υγεία, στην υγιεινή ζωή και στο δικαίωμα της ζωής.

Οι κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες που ζουν οι άνθρωποι, επηρεάζουν την υγεία τους σε όλη την διάρκεια της ζωής τους. Μία πολιτική υγείας πρέπει να παρεμβαίνει σε όλους τους καθοριστικούς παράγοντες που ρυθμίζουν ή επηρεάζουν την υγεία. Οι πολιτικές ισότητες θα έπρεπε να ασχολούνταν με την βελτίωση των συνθηκών της ζωής και εργασίας, γιατί μία ισχυρή πολιτική βούληση μαζί με λαϊκή υποστήριξη θα εξασφάλιζε σε όλους τους πολίτες τις προϋποθέσεις για υγεία. Κάποιοι που θα διαβάζουν τα γραφόμενά μου, θα μου πουν ότι κάνω πολιτική και θα συμφωνήσω μαζί τους. Ναι κάνω πολιτική, διότι η υγεία ή είναι πολιτική υπόθεση ή δεν είναι τίποτα.

Η σπατάλη δις εκατομμυρίων στην πολιτική της ασθένειας, τι είναι ; δεν είναι πολιτική ;

Π.χ.

Η σπατάλη δις εκατομμυρίων για την θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα σε σχέση με την επένδυση των ιδίων πόρων στην μη έναρξη του καπνίσματος , δεν θα έφερνε σαν αποτέλεσμα χιλιάδες άνθρωπο-ετών ποιοτικής ζωής ; Πολιτική είναι και τα δύο, αλλά η κατασπατάληση δις εκατομμυρίων στην έρευνα και θεραπεία του καρκίνου εκτός από πολιτική είναι και ανήθικη, διότι δεν επενδύουν τους ίδιους πόρους των δις ή τρις εκατομμυρίων στην πρόληψη. Πώς συμπεριφέρεται η κοινωνία μας όμως ; Να  μερικά παραδείγματα:

Πολλές ασθένειες, όπως η φυματίωση, άρχισαν στην Ευρώπη να μειώνονται πριν ανακαλυφθούν τα αίτια που τις προκαλούσαν και πριν ακόμη βρεθεί το εμβόλιο.  Τι ήταν εκείνο που δημιούργησε αυτήν την μείωση ;

Η βελτίωση των κοινωνικό-οικονομικών συνθηκών διαβίωσης.

Πριν από πολλά χρόνια δεν υπήρχαν ή υπήρχε μικρός αριθμός επαγγελματικών ασθενειών.  Σήμερα έχουν αυξηθεί και έχουμε και ειδικότητα της Ιατρικής, την Ιατρική της εργασίας.  Γιατί ;  Γιατί οι συνθήκες εργασίας αντί να βελτιώνονται χειροτερεύουν.

Η ισότητα στην υγεία προϋποθέτει ισοκατανομή χρόνου εργασίας, εισοδήματος, εξουσίας κ.λ.π.  Το σύστημα προωθεί  «μοντέλα επιτυχίας», μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες.

Π.χ.

έβλεπα, προ ημερών, στην τηλεόραση διαφήμιση που μου έλεγε ότι για να βρω ένα “νέο σημείο ισορροπίας”, θα πρέπει να τρέξω να αγοράσω την καινούργια μάρκα αυτοκινήτου, την νέα κολεξιόν ρούχων, την νέα μάρκα τσιγάρων κ.τ.λ.  Και ότι αν δεν προλάβω εγώ, τότε θα πάει ο διπλανός μου και θα «πετύχει» ενώ εγώ θα είμαι «αποτυχημένος» που δεν θα τα έχω αποκτήσει.   Το σύστημα υπονομεύει τις τυχόν υπάρχουσες ισορροπίες και μετά τρέχει να τις καλύψει, αποκομίζοντας κέρδη από την ανισορροπία και την διαδικασία για την κάλυψή της. Στην μνήμη μου έρχεται η διατύπωση

«Η ανισότητα αποτελεί παράγοντα προόδου.  Είναι Εθνικό Κεφάλαιο».

Συνεπώς η ανισότητα στο σύστημα Υγείας είναι παράγοντας κέρδους και ανάγεται  (η ανισότητα ) σε ανώτατη αρχή. Αν κάποιοι ήθελαν να προωθήσουν την ισότητα στην υγεία, τότε , απλά, θα έπρεπε να εξαλείψουν τις κοινωνικές ανισότητες.   έτσι θα μπορούν να ονομαστούν οπαδοί της ισότητας, στην υγεία , όλοι εκείνοι που θα κατανοήσουν, επιτέλους, ότι για μια καλή συνύπαρξη , είναι καλύτερα να ακολουθήσουμε αυτά που μας ενώνουν, παρά αυτά που μας χωρίζουν.

Η υγεία καθοριστικός παράγοντας κοινωνικής και οικονομικής εξέλιξης

Ένα παλιό ινδιάνικο ρητό λέει ότι “όταν η γη είναι άρρωστη, οι άνθρωποι είναι άρρωστοι”.

Το ρητό αυτό, αν και είναι πολύ παλιό και μας χωρίζουν πολλά χρόνια από τότε, εκφράζει την αλληλεξάρτηση πολλών παραγόντων στην υγεία. Και σήμερα είναι επίκαιρο, εκφράζοντας την σύγχρονη γνώση για την επίδραση των εξωτερικών παραγόντων στην υγεία και ιδιαίτερα το περιβάλλον του ανθρώπου, τοποθετώντας την υγεία, καθοριστικό παράγοντα κοινωνικής και οικονομικής εξέλιξης των ανθρώπων.

Και οι δικοί μας οι πρόγονοι (Ιπποκράτης, Γαληνός κλπ) εξέταζαν την υγεία σε σχέση με το περιβάλλον (νερό, αέρας, έδαφος, τροφή κλπ) λαμβάνοντας υπόψη όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του ατόμου, της οικογένειας και συνολικά του κοινωνικού συνόλου.

Ο όρος “συνολική έννοια της υγείας” προσδιορίζει την υγεία σήμερα.

Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες για να εκφραστεί και να οριστεί πλήρως η υγεία σε σχέση με άλλες έννοιες που αντικειμενικά συνδέονται με αυτή. Στο παρελθόν πίστευαν ότι η υγεία αντιπροσωπεύει την απουσία της νόσου.  Υπάρχει και σήμερα σε μεγάλο ποσοστό  η πεποίθηση στην κοινωνία μας ότι υγιής είναι εκείνος ο άνθρωπος που δεν πάσχει από κάποια νόσο, και αφού δεν πάσχει από κάποια συγκεκριμένη νόσο άρα δεν είναι άρρωστος.

Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (Π.Ο.Υ.) εδώ και αρκετά χρόνια έχει επανεκτιμήσει και επαναπροσδιορίσει τον όρο υγεία. Με τον όρο “υγεία” νοείται η ολοκληρωμένη ευεξία του σώματος και του μυαλού και όχι μόνο η απουσία της ασθένειας.

Συνεπώς υγεία σημαίνει καλή φυσική, πνευματική και συναισθηματική κατάσταση του ατόμου, της οικογένειας, της κοινότητας και συνολικά της κοινωνίας και συνδέεται άμεσα με ψυχολογικούς , κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες.

Για την υλοποίηση των πιο πάνω, σημαντικός παράγοντας είναι η εφαρμογή προγραμμάτων προληπτικής ιατρικής. Η προληπτική ιατρική είναι παράγοντας ανάσχεσης των αρνητικών συνθηκών που επηρεάζουν την υγεία του ατόμου, και μπορεί, και πρέπει να είναι αποτελεσματική μόνο, εάν έχει στην διάθεση της ένα σύνολο διαφορετικών στοιχείων με τα οποία θα είναι δυνατή η χρησιμοποίηση τους. Η χρήση αυτών τον στοιχείων θα δίνει τη δυνατότητα στους επαγγελματίες υγείας να λαμβάνουν υπόψη γενετικές, περιβαλλοντικές επιδράσεις, κληρονομικούς παράγοντες κλπ.

Επίσης πρέπει να εξετάσουμε τις οντότητες που συμμετέχουν και τον ρόλο τους

1. I. Ο ρόλος των εργαζόμενων στον τομέα της υγείας

Στις περισσότερες κοινωνίες οι υπηρεσίες υγείας οργανώνονται σε δύο επίπεδα:

1. a) Από ένα σύνολο λειτουργικών επιπέδων, διαφορετικών μεταξύ τους, τα οποία διοικούνται από διάφορες επαγγελματικές ομάδες της υγείας.
2. b) Από ένα σύνολο επιπέδων, διαφορετικών μεταξύ τους, τα οποία διοικούνται από διάφορες μη επαγγελματικές ομάδες της υγείας.

Συγκεκριμένα:

1. a) Η διοίκηση των διαφορετικών λειτουργικών επιπέδων περίθαλψης από επαγγελματίες υγείας οι οποίοι διαθέτουν αναγνωρισμένη επαγγελματική απασχόληση και έχουν προσδιορισμένο ρόλο (Γιατροί, Νοσηλευτές, Μαίες, Τεχνολόγοι, Οδοντίατροι κλπ) και διαθέτουν πιστοποιημένη γνώση του αντικειμένου τους.
2. b) Ένα σύνολο επιπέδων περίθαλψης τα οποία λειτουργούν μέσα στην οικογένεια και στην κοινωνία και τα οποία επεκτείνονται στην παροχή πληροφοριών παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών κλπ, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση των επιπέδων της υγείας σε μια κοινωνία.(π.χ ΜΚΟ)

Οι εργαζόμενοι στην υγεία (είτε επαγγελματίες, είτε μη επαγγελματίες υγείας) συμβάλουν σημαντικά στην επιλογή και την επεξεργασία της πληροφορίας που αφορά στον ασθενή/άτομο για όλες τις πλευρές της ζωής του ώστε να είναι δυνατή η πλήρη ενημέρωση των εμπλεκόμενων με την θεραπεία και την αποτελεσματική βοήθεια.

Ο ρόλος τους και η συνεισφορά τους θα πρέπει να αναγνωρίζεται από όλους μας και να τους αποδίδεται η  υπόσταση που τους πρέπει.

ΙΙ.  Η επίγνωση της κοινωνίας

Η κοινωνία, μέσα στην οποία το άτομο ζει, έχει την υποχρέωση να ασχολείται  με την υγεία και την ευημερία των μελών της. Όλες οι όψεις της ζωής ή και του θανάτου συνδέονται, από τόπο σε τόπο και από εποχή σε εποχή μέσω διαφορετικών οικοσυστημάτων με ομάδες ανθρώπων που ζουν και επηρεάζονται από:

1. a) τις διαφορές του καιρού
2. b) τις προμήθειες τροφής και νερού
3. c) το μέγεθος του καλλιεργούμενου εδάφους
4. d) την ποιότητα των πολιτικών και κοινωνικών συστημάτων
5. e) το πλεόνασμα ή την έλλειψη διαφόρων αγαθών
6. f) την εκβιομηχάνιση και την αστικοποίηση σε μεγάλο ή μικρό βαθμό.

Αφού οι άνθρωποι δεν είναι δυνατόν να ζήσουν σε χώρους στεγανούς, συνεπώς ο κάθε ένας από εμάς, επηρεαζόμαστε σε μεγάλο ή μικρό βαθμό, θετικά ή αρνητικά από εξωτερικούς ή εσωτερικούς παράγοντες του περιβάλλοντος. Στις παραδοσιακές κοινωνίες η υγεία θεωρείτο κάτι το δεύτερον από το σύνολο της κοινωνίας χωρίς να υπάρχει η επίγνωση ότι τα ζητήματα της υγείας έχουν μεγάλη επίδραση στην καθημερινή ζωή του ατόμου. Και στην σύγχρονη κοινωνία η υγεία δεν παίζει πρωταρχικό ρόλο, η απουσία ποιοτικών υπηρεσιών υγείας (Δημοσίων / Ιδιωτικών), η δημιουργία ομάδων κοινωνικά αποξενωμένων, η αύξηση του αριθμού των φτωχών, η όχι σωστή παροχή εκπαίδευσης, η μη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία, η έλλειψη καλά εκπαιδευμένων επαγγελματιών υγείας, και η μη έγκυρη και έγκαιρη πληροφόρηση  των πολιτών, δημιουργούν προβλήματα στην Δημόσια υγεία και είναι δυνατή η επίλυση τους εάν αντιμετωπιστούν με σύγχρονες μεθοδολογίες και πολιτική βούληση.

III.   Κυβερνητικές ευθύνες

Υπάρχει η επίγνωση σε όλους μας ότι η υγεία επηρεάζει την οικονομική και την κοινωνική εξέλιξη και επίσης είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί σαν παράγοντας πολιτικής σταθερότητας. Αναγνωρίζεται από όλους μας και είναι πλέον και εμφανές ότι η καλή διατροφή προάγει τις εκπαιδευτικές ικανότητες και δεξιότητες, όπως επίσης και την παραγωγικότητα της εργασίας, ενώ η κακή διατροφή επηρεάζει αρνητικά την κοινωνία ως σύνολο.

Πολλές κυβερνήσεις αναγνωρίζουν σήμερα την μεγάλη και στενή συνάφεια που υπάρχει στο μέγεθος της οικογένειας με την υγεία, την διατροφή, στις επιδόσεις στο σχολείο και στην εργασία, προσλαμβάνοντας έτσι μια οικονομική και πολιτική σημασία.

Σήμερα στις σύγχρονες κοινωνίες συναντάμε δύο κατηγορίες ιατρικής περίθαλψης.

1. a) Υπηρεσίες διαθέσιμες σε θεραπευτικό και προληπτικό επίπεδο σε συνδυασμό με την καλή κατοικία, την οικονομική σταθερότητα, την επαρκή εκπαίδευση και την επαρκή διατροφή.
2. b) Ο περιθωριακός τύπος και συχνά σποραδικός απρόσιτος και ασυνεχής τύπος, περίθαλψης τον οποίον τα μέλη της κοινωνίας είναι υποχρεωμένα να διεκδικούν και συχνά πυκνά συνδέεται με υποβαθμισμένη κατοικία, εκπαίδευση, διατροφή, συνθήκες υγιεινής και προβλήματα υδροδότησης.

Μεταξύ των σύγχρονων και των παραδοσιακών κοινωνικών συστημάτων υπάρχει η λεγόμενη μεταβατική κοινωνία που βρίσκεται στο στάδιο του εκσυγχρονισμού και που αντιμετωπίζει μεγάλα και δύσκολα προβλήματα και των δύο άκρων του φάσματος και με επιπρόσθετα τα δικά της νέα προβλήματα.

Αντιπροσωπεύει μια μετάβαση από την πολυμελή οικογένεια του παραδοσιακού χωριού που βασίζεται στην καλλιέργεια της γης και την αυτοσυντήρηση, προς την μικρή οικογένεια που την συναντάμε στις αστικές και περί-αστικές περιοχές όπου έχει εξάρτηση από μια οικονομία νέου τύπου για την οποία δεν είναι κατάλληλα εκπαιδευμένη και προετοιμασμένη. Η κατάσταση αυτή της μεταβατικής οικογένειας είναι κατά συνθήκη ρευστή και έχει μεγάλες ανάγκες στον τομέα της υγείας, της εκπαίδευσης και της πρόνοιας. Σήμερα οι πολιτικοί ενδιαφέρονται περισσότερο για την κατασκευή ενός μεγάλου και βαρύγδουπου νοσοκομείου το οποίο θα μπορούσε να ήταν σύγχρονο και να παρέχει υπηρεσίες υγείας υψηλού επιπέδου, αλλά, συνοδεύεται από ελλείψεις σε εκπαιδευμένο προσωπικό, υλικά μέσα, τεχνολογικό εξοπλισμό, οικονομικούς πόρους, σύγχρονα μέσα, μεθοδολογίες κλπ. και τελικά το μόνο που μπορεί να προσφέρει, είναι χαμηλής στάθμης υπηρεσίες υγείας σε κτήρια υψηλού κόστους κατασκευής και λειτουργίας.

Ο προγραμματισμός σήμερα για την υγεία είναι συμπωματικός και καθόλου δομημένος και οργανωμένος ώστε να ενσωματώνει τις υπάρχουσες ανάγκες και τους διαθέσιμους πόρους μιας περιφέρειας / κοινωνίας / κοινωνικών ομάδων. Το φαινόμενο του διπλασιασμού ή και του τετραπλασιασμού ακριβού εξοπλισμού στην ίδια περιφέρεια, η προσφορά υπηρεσιών οι οποίες δεν είναι απαραίτητες και ενδέχεται να είναι ακατάλληλες για την συγκεκριμένη περιφέρεια ή η χρήση ξένων μέτρων περίθαλψης, είναι ενδεικτικά του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζεται ο πολίτης από τις υπηρεσίες παροχής υπηρεσιών υγείας.

Τόσο από την πολιτική όσο και από την κοινωνική άποψη θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στον προγραμματισμό και στην εξασφάλιση ολοκληρωμένων υπηρεσιών υγείας. Η υγεία αποτελεί ζωτικό παράγοντα για την ανάπτυξη ενός τόπου, μιας κοινωνίας, μιας χώρας και θα πρέπει να θεωρείται βασικό στοιχείο στον προγραμματισμό για την οικονομική και εκπαιδευτική ανάπτυξη μιας κοινωνίας. Υπάρχουν πολλά νομοθετήματα με τα οποία καθιερώνονται απαιτήσεις δημόσιας υγιεινής και ασφάλισης (εμβολιασμός παιδιών, σχολική υγεία, υγεία τροφίμων και υδάτων, υπηρεσίες υγειονομικού ελέγχου κλπ) τα οποία συνδέονται στενά με τα διάφορα μέτρα για την υγεία. Σημαντικός παράγοντας είναι η ύπαρξη υπηρεσιών, ελέγχου όλων των οργανισμών που εμπλέκονται με την υγεία (Νοσοκομεία, Προνομιακά Καταστήματα, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα κλπ) καταδεικνύοντας το ευρύ φάσμα της κυβερνητικής δραστηριότητας.

Η εξασφάλιση κεφαλαίων για την έρευνα, την εκπαίδευση των ασθενών, την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, υπογραμμίζει την μεγάλη σημασία που έχει η υγεία στις επιδιώξεις  μιας υπεύθυνης κυβέρνησης. Εκείνο που θα πρέπει να είναι κατανοητό είναι ότι η πληροφόρηση των μελών μιας πληθυσμιακής ομάδας είτε είναι υγιής είτε δεν είναι, δεν θα πρέπει να την αναζητεί στα νοσοκομεία. Τα περισσότερα άτομα της κοινωνίας προσπαθούν να προσαρμοστούν και να αντιμετωπίσουν τα καθημερινά και συγκεκριμένα προβλήματα είτε με επιτυχία, είτε χωρίς επιτυχία, με την βοήθεια της κυβέρνησης είτε χωρίς αυτήν.

Η υγεία, η εκπαίδευση, η ανεργία και η πρόνοια έχουν γίνει κεντρικά πολιτικά ζητήματα στην ζωή των πολιτών. Τα πολιτικά κόμματα και η κυβέρνηση τα έχουν εντάξει στα προγράμματά τους και αποτελούν κεντρικό στόχο για τον εκσυγχρονισμό της κοινωνίας. Σήμερα διαθέτουμε πολύ επαρκείς τεχνολογικές εξελίξεις και υψηλού επιπέδου ιατρική γνώση, με τα οποία είναι δυνατόν να ωφεληθούν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού της χώρας. Υπάρχει όμως ένα μεγάλο χάσμα ανάμεσα στην διαθέσιμη γνώση και στην εφαρμογή της, που αντικατροπτίζει το πρόβλημα με μεγάλη πολιτική και οικονομική διάσταση.

Η εφαρμογή της διαθέσιμης γνώσης (βλ. σχήμα Ι) θα μας επιτρέψει, την βελτίωση της καθημερινής ζωής των πολιτών της χώρας κάνοντας την λιγότερη τεταμένη και περισσότερο υγιεινή. Εκείνο που απουσιάζει είναι το κίνητρο και η ώθηση, τα οποία θα δώσουν το έναυσμα για ωφέλεια στην Δημόσια και προληπτική υγεία. Είναι αναμφισβήτητο ότι ο προσεκτικός προγραμματισμός αντικατροπτίζει έναν δρόμο για την πρόοδο και θα πρέπει να γίνεται η καταγραφή των πραγματικών υπαρχουσών αναγκών και των διαθέσιμων πόρων στις κοινότητες /κοινωνίες.

Τα πολιτικά κόμματα και η κυβέρνηση θα πρέπει να οδηγηθούν στην εφαρμογή της γνώσης και στην αφομοίωση των τεχνολογικών εξελίξεων και θα πρέπει να έχουν ξεκάθαρο ότι η υγεία αποτελεί παράγοντα κοινωνικής και οικονομικής σταθερότητας.

Η εκπαίδευση θα πρέπει να είναι συνεχής και επαναλαμβανόμενη και θα πρέπει να αφορά τόσο στους πολίτες / ασθενείς  όσο και στους επαγγελματίες υγείας, ώστε από κοινού να επιτυγχάνεται μια συνεχής και αυξανόμενη επίγνωση του ρόλου της υγείας στην επίτευξη μεγαλύτερης ευημερίας.

Δεν υπάρχουν μαγικά τρικ και μεγάλα λόγια υπάρχει μόνο η ανάγκη να εφαρμόζεται η απλή λογική και η διαθέσιμη τεχνολογία. Ο προγραμματισμός και η οργάνωση αποτελούν το κλειδί για την ανάπτυξη της υγείας.

Ζούμε σε ένα περιβάλλον κοινωνικών ανισοτήτων (οικονομική, οικολογική , πολιτική , κοινωνική κ.λ.π.) και είναι δυνατόν να έχουμε ισότητα στην υγεία ; . Η Π.Ο.Υ (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας) θέτει την ανισότητα στο σύνολο των διαφορών στην υγεία , πού είναι αθέμιτες και άδικες , που μπορούν να αποφευχθούν και δεν είναι καθόλου μα καθόλου ασήμαντες. Θέλω να κάνω μία διάκριση ανάμεσα στην ισότητα στην υγεία  και στην ισότητα στις υπηρεσίες υγείας(που σημαίνει υπηρεσίες ανάκτησης της υγείας). Η υγεία από τις υπηρεσίες της υγείας είναι δύο διαφορετικά πράγματα, η υγεία είναι η διατήρησή της και η προώθησή της , ενώ οι υπηρεσίες υγείας είναι η διαδικασίες διατήρησης ή ανάκτησης της υγείας. Όταν προσδιορίζουμε την υγεία στην πολιτεία ή το κράτος, αν θέλετε δεν ορίζουμε μόνο το Υπουργείο Υγείας αλλά και το Υπουργείο Γεωργίας (υγιεινή διατροφή), και το Υπουργείο Οικισμού( υγιεινό σπίτι) , και το Υπουργείο Eργασίας ( υγιεινή στην εργασία), και το Υπουργείο Δικαιοσύνης (υγεία των κρατουμένων) ,και το Υπουργείο Παιδείας (Σχολική υγεία, Αγωγή της υγείας) και το Υπουργείο Οικονομικών (οικονομικά της υγείας, οικονομικό επίπεδο διαβίωσης ) και φυσικά το Υπουργείο Υγείας (Πρόληψη της υγείας )κλπ. Συνεπώς η υγεία είναι θέμα του συνόλου της Πολιτείας και της Κρατικής Μηχανής και όχι μόνο ενός υπουργείου η μίας υπηρεσίας. Επίσης θα πρέπει να αρχίσουμε να βλέπουμε διαφορετικά μερικά πράγματα, όπως:

• Οι υπηρεσίες που προσφέρονται για την ανάκτηση της υγείας δεν μπορούν να θεωρηθούν υπηρεσίες υγείας
• Οι υπηρεσίες υγείας είναι εκείνες οι οποίες εφαρμόζονται για να έχουμε πρόληψη, υγιεινό σπίτι, υγιεινό περιβάλλον κ.λ.π..

Υπάρχει τεράστια διαφορά ακόμα και στις έννοιες : Π.χ.

Ακούω την διαφήμιση για το ότι οι καπνιστές διατρέχουν 20 φορές  περισσότερο κίνδυνο να αρρωστήσουν, από τους μη καπνιστές. Θα έπρεπε να διατυπωθεί βάσει της θετικής πλευράς. Δηλαδή , οι μη καπνιστές έχουν 20 φορές περισσότερες πιθανότητες να μην αρρωστήσουν, σε σχέση με τους καπνιστές.

Η μεγαλύτερη ισότητα στην ασθένεια είναι  η υγεία .

Αυτό μου θυμίζει το 1998 στην Αθήνα στο συνέδριο με τίτλο  «Διάλογος για την υγεία στα Βαλκάνια»  αναφέρθηκε μια σύνεδρος από την Σερβία στο «it is not richest societies witch have the best Health system, but those that have the smallest income difference between rich and poor». («Δεν είναι οι πιο πλούσιες κοινωνίες που έχουν το καλύτερο σύστημα Υγείας, αλλά αυτές που έχουν τη μικρότερη διαφορά εισοδήματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών».)

Πιστεύω ότι η μεγαλύτερη ισότητα ή η προσπάθεια για ισότητα είναι η πρόληψη.  Η μεγαλύτερη ισότητα στην ασθένεια είναι η υγεία. Από τι εξαρτάται, λοιπόν, η υγεία ;. Από μερικές απλές προϋποθέσεις, όπως τις καθόρισε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας:

1. Απελευθέρωση από τον φόβο του πολέμου
2. Ίσες ευκαιρίες για όλους
3. Ικανοποίηση των βασικών αναγκών για:

α. τροφή

β. βασική εκπαίδευση

γ. νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής

δ. Αξιοπρεπής  κατοικία

ε.  Ασφαλής εργασία και ένας χρήσιμος ρόλος στην κοινωνία

στ. πολιτική βούληση και λαϊκή υποστήριξη

Εν συντομία :

1. Απελευθέρωση από τον φόβο του πολέμου

Πιστεύω ότι η Ειρήνη και η εδραίωση της είναι η πρώτη και καλύτερη προϋπόθεση για υγεία και για υγιεινές πόλεις.

1. ΄Ισες ευκαιρίες για όλους

Όλοι οι πολίτες κάθε χώρας έχουν ίσα δικαιώματα στην υγεία, που διασφαλίζονται μόνο με την παροχή ίσων ευκαιριών σε όλους ανεξαιρέτως  τους πολίτες για να αναπτύξουν την υγεία τους και για να την διατηρήσουν.

1. Ικανοποίηση βασικών αναγκών

Η κοινωνική δικαιοσύνη αποτελεί καθοριστικό παράγοντα, ώστε οι πολίτες να έχουν την ευκαιρία να ικανοποιούν τις βασικές τους ανάγκες , δηλαδή, αξιοπρεπή διατροφή, βασική εκπαίδευση, ασφαλές πόσιμο νερό, υγιεινή κατοικία, μία χρήσιμη απασχόληση με ένα αξιοπρεπές εισόδημα.

α. Διατροφή και υγεία 

Έννοιες ταυτόσημες  ότι τρώμε ,  αυτό  είμαστε.  Θα πρέπει να εξασφαλιστεί για όλους τους πολίτες το να έχουν πρόσβαση σε όλα τα βασικά είδη υγιεινής διατροφής , σε τιμές που θα βρίσκονται μέσα στις δυνατότητές τους.

β. Η εκπαίδευση 

Αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την δημιουργία γνώσης , ενημέρωσης, πληροφόρησης και εκπαίδευσης των πολιτών για την διατήρηση της υγείας τους.

γ. Νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής

Το υγιεινό νερό , θα μου πείτε, ότι το θεωρείτε αυτονόητο και δεν χρειάζεται να το συζητήσουμε. Δεν είναι, όμως,  έτσι τα πράγματα .  100 εκατομμύρια πολίτες στην περιοχή ευθύνης του Ευρωπαϊκού Γραφείου της Π.Ο.Υ, δεν είχαν το 1981 σωστή εγκατάσταση πόσιμου νερού και 250 εκατομμύρια πολιτών δεν είχαν υγιεινή εγκατάσταση νερού.

δ. Η αξιοπρεπής κατοικία

Η υγιεινή κατοικία αποτέλεσε και αποτελεί σοβαρό πρόβλημα υγείας και πρέπει να το κατανοήσουμε όλοι.  Δεν υπάρχουν υγιεινές κατοικίες μέσα σε ανθυγιεινές πόλεις .

ε. Ασφαλής εργασία /ανεργία/ εισόδημα

Η παράμετρος αυτή έχει πολλές όψεις.  Οι ανθυγιεινοί όροι εργασίας αυξάνουν τον κίνδυνο επαγγελματικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών.  Ο άνεργός, πάλι, νιώθει άχρηστος, δεν έχει τα απαραίτητα, ή και αν έχει κάποια από αυτά, κάποιος άλλος εργάζεται και του τα παρέχει (ο πατέρας, ο αδελφός, η αδελφή, η μάνα κ.λ.π.).  Παραμένει ανίσχυρος στην υγεία, στην υγιεινή ζωή και στο δικαίωμα της ζωής.

Οι κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες που ζουν οι άνθρωποι, επηρεάζουν την υγεία τους σε όλη την διάρκεια της ζωής τους. Μία πολιτική υγείας πρέπει να παρεμβαίνει σε όλους τους καθοριστικούς παράγοντες που ρυθμίζουν ή επηρεάζουν την υγεία. Οι πολιτικές ισότητες θα έπρεπε να ασχολούνταν με την βελτίωση των συνθηκών της ζωής και εργασίας, γιατί μία ισχυρή πολιτική βούληση μαζί με λαϊκή υποστήριξη θα εξασφάλιζε σε όλους τους πολίτες τις προϋποθέσεις για υγεία. Κάποιοι που θα διαβάζουν τα γραφόμενά μου, θα μου πουν ότι κάνω πολιτική και θα συμφωνήσω μαζί τους.  Ναι κάνω πολιτική, διότι η υγεία ή είναι πολιτική υπόθεση ή δεν είναι τίποτα. Η σπατάλη δις εκατομμυρίων στην πολιτική της ασθένειας, τι είναι ;  δεν είναι πολιτική ; π.χ.

Η σπατάλη δις εκατομμυρίων για την θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα σε σχέση με την επένδυση των ιδίων πόρων στην μη έναρξη του καπνίσματος , δεν θα έφερνε σαν αποτέλεσμα χιλιάδες άνθρωπο-ετών ποιοτικής ζωής ; Πολιτική είναι και τα δύο, αλλά η κατασπατάληση δις εκατομμυρίων στην έρευνα και θεραπεία του καρκίνου εκτός από πολιτική είναι και ανήθικη, διότι δεν επενδύουν τους ίδιους πόρους των δις ή τρις εκατομμυρίων στην πρόληψη. Πώς συμπεριφέρεται η κοινωνία μας όμως ; Σας αναφέρω μερικά παραδείγματα:

Πολλές ασθένειες, όπως η φυματίωση, άρχισαν στην Ευρώπη να μειώνονται πριν ανακαλυφθούν τα αίτια που τις προκαλούσαν και πριν ακόμη βρεθεί το εμβόλιο.  Τι ήταν εκείνο που δημιούργησε αυτήν την μείωση ; Η βελτίωση των κοινωνικό-οικονομικών συνθηκών διαβίωσης. Πριν από πολλά χρόνια δεν υπήρχαν ή υπήρχε μικρός αριθμός επαγγελματικών ασθενειών.  Σήμερα έχουν αυξηθεί και έχουμε και ειδικότητα της Ιατρικής, την Ιατρική της εργασίας.  Γιατί ;  Γιατί οι συνθήκες εργασίας αντί να βελτιώνονται χειροτερεύουν. Η ισότητα στην υγεία προϋποθέτει ισοκατανομή χρόνου εργασίας, εισοδήματος, εξουσίας κ.λ.π.

Το σύστημα προωθεί  «μοντέλα επιτυχίας», μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες. π.χ.

Έβλεπα, προ ημερών, στην τηλεόραση διαφήμιση που μου έλεγε ότι για να βρω ένα “νέο σημείο ισορροπίας”, θα πρέπει να τρέξω να αγοράσω την καινούργια μάρκα αυτοκινήτου, την νέα κολεξιόν ρούχων, την νέα μάρκα τσιγάρων κ.τ.λ.  Και ότι αν δεν προλάβω εγώ, τότε θα πάει ο διπλανός μου και θα «πετύχει»  ενώ εγώ θα είμαι «αποτυχημένος» που δεν θα τα έχω αποκτήσει.   Το σύστημα υπονομεύει τις τυχόν υπάρχουσες ισορροπίες και μετά τρέχει να τις καλύψει, αποκομίζοντας κέρδη από την ανισορροπία και την διαδικασία για την κάλυψή της. Στην μνήμη μου έρχεται η διατύπωση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των αποθεμάτων των ΗΠΑ (Fed bank) ,

«Η ανισότητα αποτελεί παράγοντα προόδου.  Είναι Εθνικό Κεφάλαιο».

Συνεπώς η ανισότητα στο σύστημα Υγείας είναι παράγοντας κέρδους και ανάγεται  (η ανισότητα ) σε ανώτατη αρχή. Αν κάποιοι ήθελαν να προωθήσουν την ισότητα στην υγεία, τότε , απλά, θα έπρεπε να εξαλείψουν τις κοινωνικές ανισότητες.   έτσι θα μπορούν να ονομαστούν οπαδοί της ισότητας, στην υγεία , όλοι εκείνοι που θα κατανοήσουν, επιτέλους, ότι για μια καλή συνύπαρξη και μια καλύτερη ζωή , είναι καλύτερα να ακολουθήσουμε αυτά που μας ενώνουν, παρά αυτά που μας χωρίζουν.

Για την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (1998), δημόσια υγεία είναι “Η επιστήμη και η τέχνη της προαγωγής της υγείας, της πρόληψης της αρρώστιας και της παράτασης της ζωής μέσα από τις οργανωμένες προσπάθειες της κοινωνίας”. Με τον όρο δημόσια υγεία εννοούμε το σύνολο των κλάδων της επιστήμης, αλλά και των κοινωνικών δομών, που έχουν ως αντικείμενό τους την προάσπιση της υγείας του πληθυσμού. Έχοντας ξεκινήσει ως ένας όρος που κάλυπτε την πτυχή της υγείας των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων, σήμερα έχει διευρυνθεί ώστε να καλύπτει την υγεία στο σύνολό της. Η δημόσια υγεία περιλαμβάνει ένα τεράστιο αριθμό τομέων (περιβαλλοντική, εργασιακή, βιοϊατρικής, βιοτρομοκρατίας κ.ά.) που αποτελούν ισάριθμους τομείς εξειδίκευσης για τους λειτουργούς της. Σε πρακτικό επίπεδο, μπορεί να χωριστεί σε δύο μέρη, την επιδημιολογία και τα συστήματα υπηρεσιών για την  ανάκτηση της υγείας . Η επιδημιολογία αφορά στην κατανομή και τα αίτια των ασθενειών και των προδιαθεσικών τους παραγόντων , την πρόληψη και προαγωγής της υγείας, ενώ τα συστήματα υπηρεσιών για την ανάκτηση της υγείας  περιλαμβάνουν την οργάνωση υπηρεσιών παροχής φροντίδας, καθώς και συναφών κοινωνικών μέτρων, την αξιολόγηση των αναγκών του πληθυσμού και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η επιδημιολογική μεθοδολογία της έρευνας εφαρμόζεται για τον καθορισμό της κατανομής και των αιτίων των ασθενειών, αλλά και για σκοπούς προγραμματισμού και αξιολόγησης των υπηρεσιών υγείας. Ενώ ο κλινικός γιατρός ασχολείται με τη διάγνωση και την αντιμετώπιση παθολογικών καταστάσεων σε άτομα, η επιδημιολογία ασχολείται με τη διερεύνηση προβλημάτων υγείας στην κοινότητα και μελετά τρόπους για την επίλυσή τους και για την πρόληψη της επανεμφάνισής τους στο μέλλον. Η διερεύνηση και ο καθορισμός μεταβλητών παραγόντων που σχετίζονται με την υγεία αποτελεί τη βάση για διαμόρφωση πολιτικής στο χώρο της δημόσιας υγείας. Ετυμολογικά, η “επιδημιολογία” προήλθε από τον όρο “επιδημία”, που παραπέμπει κυρίως σε μολυσματικές ασθένειες οι οποίες παλαιότερα ενδημούσαν. Έτσι, μέσα από τη μακραίωνη μελέτη των μολυσματικών ασθενειών έχει εξελιχθεί η επιδημιολογία ως κλάδος. Σήμερα, αναφέρεται και στα μη μεταδοτικά νοσήματα, πχ καρκίνος, καρδιοπάθειες, ψυχιατρικά προβλήματα, και σε προδιαθεσικούς παράγοντες, όπως παχυσαρκία, ατυχήματα, κάπνισμα, χρήση ναρκωτικών, αυτοκτονίες κα. Οι αλματώδεις εξελίξεις της ιατρικής οδηγούν αναπόφευκτα στη δημιουργία κοστοβόρων συστημάτων φροντίδας με επίκεντρο το κλινικό περιβάλλον. Παράλληλα με τη συνεχή τάση προς την εξειδίκευση και τη δημιουργία νέων κλάδων της θεραπευτικής και διαγνωστικής, παρουσιάζεται επιτακτικά η ανάγκη για σωστές και στοχευμένες εφαρμογές τους και για στροφή, όπου αυτό είναι δυνατό και επιβάλλεται, προς λιγότερο κοστοβόρα  συστήματα και διαδικασίες πρόληψης και προαγωγής της υγείας. Ο ρόλος της επιδημιολογίας στη διαδικασία αυτή είναι θεμελιώδης, επειδή συμβάλλει στην κατανόηση της φύσης των προβλημάτων υγείας και στην ορθή επιλογή και αξιολόγηση μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης. Η επιδημιολογία παρέχει την επιστημονική βάση στην οποία θα στηριχθούν οι αρχές δημόσιας υγείας για τη λήψη στοχευμένων μέτρων για την υγεία, δηλαδή, μέτρων που να είναι αποτελεσματικά, ασφαλή, σύμφωνα με τους κανόνες της δεοντολογίας και που να εξασφαλίζουν την όσο το δυνατό ορθολογιστική χρήση των δημόσιων πόρων – υλικών και ανθρώπινων – χωρίς διασπάθιση, κακή διαχείριση ή εξυπηρέτηση συμφερόντων.  Συνάγεται πως η έννοια της δημόσιας υγείας δεν περιορίζεται στα στενά πλαίσια υγειονομικής φροντίδας, αλλά είναι συνυφασμένη και με τις εξελίξεις στον ευρύτερο  κοινωνικό χώρο. Τα μεγάλα κινήματα για την υγειονομική μεταρρύθμιση – που γεννήθηκαν και εξελίχθηκαν και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού περί τα μέσα του 19^ου αιώνα, ως φυσική εξέλιξη της ανάπτυξης της ιατρικής, καθώς και όλων των τομέων της επιστήμης, της τέχνης και του πολιτισμού κατά το Διαφωτισμό – έχουν διαδραματίσει ουσιώδη ρόλο στην εξέλιξη της δημόσιας υγείας. Με τη Βιομηχανική Επανάσταση υπήρξαν μαζικές μετακινήσεις πληθυσμού από την ύπαιθρο στα μεγάλα ευρωπαϊκά αστικά κέντρα, όπου οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας ήταν άθλιες, με ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Οι πόλεις αναπτύσσονταν πέραν των δυνατοτήτων τους να παρέχουν συνθήκες στοιχειώδους υγιεινής διαβίωσης στους κατοίκους, εφόσον η ταχεία ανάπτυξη δεν άφηνε χρόνο για την ταυτόχρονη δημιουργία της απαραίτητης υποδομής. Η αντίσταση στις ασθένειες των ατόμων ήταν μειωμένη λόγω του υποσιτισμού και της έλλειψης ανοσίας σε πολλά λοιμώδη νοσήματα που ήταν ενδημικά στις πόλεις, αλλά όχι στην ύπαιθρο από όπου προέρχονταν. Το κρατικό σύστημα ιατρικής περίθαλψης ήταν  ουσιαστικά ανύπαρκτο, τουλάχιστον για τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα, και τα νοσοκομεία ήταν συχνά μέρη όπου κάποιος πήγαινε για να πεθάνει και όχι για να θεραπευτεί. Η εποχή αυτή σημαδεύτηκε από έντονο προβληματισμό και κινητοποίηση για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης με τη δημιουργία της υποδομής, μεταξύ άλλων, για καθαρό νερό, υγειονομική απόρριψη σκυβάλων και αποβλήτων, καλύτερα σπίτια και προστασία από επαγγελματικά ατυχήματα και ασθένειες. Παράλληλα, σημειώθηκε αλματώδης πρόοδος στον τομέα της υγείας, με κυριότερα στοιχεία την τεχνολογική πρόοδο, την αναγνώριση της μικροβιακής αιτιολογίας πολλών ασθενειών (και περίπου μισό αιώνα αργότερα την ανακάλυψη των πρώτων αντιβιοτικών), την ταυτοποίηση των συστατικών της διατροφής και το ρόλο των διατροφικών στερήσεων στη δημιουργία παθολογικών συνδρόμων, την αναβίωση της ιπποκρατικής προσέγγισης στο ρόλο των περιβαλλοντικών παραγόντων στη δημιουργία της αρρώστιας,  την αναγνώριση του ρόλου της κληρονομικότητας και σημαντικές ανακαλύψεις σε πλείστους άλλους τομείς. Ο εμπλουτισμός της γνώσης σε σχέση με τα αίτια που προκαλούν τις ασθένειες είχε ως αποτέλεσμα να τονιστεί η ευθύνη του Κράτους, του κοινωνικού συνόλου, αλλά και του ατόμου, σε ότι αφορά στην πρόληψη και την αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας.  Ουσιώδη ρόλο στην προώθηση της επιδημιολογικής μεθοδολογίας και στην αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας διαδραμάτισε η σταδιακή εισαγωγή βελτιωμένων συστημάτων συλλογής και επεξεργασίας στατιστικών δεδομένων σε σχέση με τις ασθένειες και με συναφή, δημογραφικά, κοινωνικοοικονομικά και περιβαλλοντικά στοιχεία. Με την καταγραφή πληροφοριών δημιουργούνται βάσεις δεδομένων που επιτρέπουν τη γενική περιγραφή μιας ασθένειας στην κοινότητα, τις συγκρίσεις ανάμεσα σε ομάδες πολιτών, την παρακολούθηση των διακυμάνσεων της συχνότητας της νόσου και τη διερεύνηση των πιθανών της αιτίων. Η συστηματοποιημένη καταγραφή γίνεται με συμβατικούς τρόπους, καθώς και με μεθόδους γεωγραφικών συστημάτων αποτύπωσης και επιτρέπει τον έγκαιρο εντοπισμό συσσωρευμένων περιστατικών γύρω από πηγές περιβαλλοντικής ρύπανσης (πχ αυξημένη ακτινοβολία, χημική ή βιολογική ρύπανση νερών, εργοστασιακά απόβλητα, αυξημένα επίπεδα θορύβου κ.ά.) και επιτρέπει την έγκαιρη προειδοποίηση για πιθανή επερχόμενη επιδημία. Μέσα από τη μελέτη των καταγεγραμμένων στοιχείων γίνεται σωστή και ορθολογιστική αξιολόγηση των αναγκών στον τομέα της υγείας, καθώς και καθοδήγηση της περιβαλλοντικής και κοινωνικής πολιτικής για προστασία της υγείας.

Η υπάρχουσα οικονομική κατάσταση στην υγεία χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη υπερβολικών ελλειμμάτων ή από ανάγκες που δεν ικανοποιούνται με αποτέλεσμα την αύξηση της αξίας του χρήματος και του κόστους

Ταυτόχρονα ο τομέας της υγείας δέχεται πιέσεις από προμηθευτές για να προωθήσουν τα προϊόντα τους , από του πολίτες που επιθυμούν να έχουν ποιοτικές υπηρεσίες  υγειονομικής φροντίδας, από τους επαγγελματίες υγείας που προσπαθούν να βελτιώσουν ποιοτικά την εργασία τους  .

Η πολιτεία δέχεται πιέσεις και τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζει

1. Εάν η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας που προσφέρονται στον πολίτη είναι σε τέτοιο επίπεδο ποιότητας που αποτελούν τις καλύτερες υπηρεσίες  που θα μπορούσαν να προσφερθούν στο ίδιο κόστος
2. Εάν η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας  που προσφέρονται στον πολίτη είναι σε τέτοιο επίπεδο ποιότητας που ο πολίτης θα ήταν ικανοποιημένος
3. Εάν ο τρόπος εισαγωγής και χρήσης των νέων τεχνολογιών και της πληροφορικής της υγείας (βασικά εργαλεία έλεγχου της ποιότητας και του κόστους των υγειονομικών οργανισμών ) έχει γίνει με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να συμβάλλει στην συνεχή ποιοτικής αναβάθμισης και έλεγχου του κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας

Ο πολίτης δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας  αφενός και αφετέρου το κόστος τους ,και νιώθει να μένει καθημερινά μόνος  στην αντιμετώπισης των προβλημάτων υγείας του.

Έχουν γίνει διαφορές μελέτες που έχουν δείξει την συνάφεια  της ποιότητας με το κόστος υγειονομικών υπηρεσιών  ενδεικτικά αναφέρω

1. Στην Αμερική  η μελέτη έδειξε ότι το 25% των χειρουργικών επεμβάσεων θα έπρεπε να μην εχούν πραγματοποιηθεί  εάν ήταν επαρκώς αιτιολογημένες ως προς το αποτέλεσμα
2. Η Φαρμακευτική αγωγή για διάφορα νοσήματα που πραγματοποιήθηκε, έδειξε ότι είναι πολύ διαφορετική η φαρμακευτική αγωγή που χορηγείτε για το ίδιο νόσημα σε διαφορετικά νοσοκομεία και από διαφορετικούς γιατρούς , με αποτέλεσμα διαφορετική ποιότητα υπηρεσιών και πιθανόν χαμηλή και μεγάλο κόστος

Η εφαρμογή της ποιότητας στις υπηρεσίες υγείας αρχίζει να εφαρμόζεται μετά το 1980 με στόχο την απόλυτη και διαρκή εφαρμογή της ποιότητας  σε όλα τα επίπεδα της παρεχόμενης φροντίδας υγείας

Το αναμενόμενο  αποτέλεσμα ήταν και παραμένει και σήμερα στην ικανοποίηση του πολίτη που αποτελεί για την ποιότητα στην υγεία ο κυρίαρχος στόχος

Βασικός άξονας της εφαρμογής της είναι η συνεχής και συστηματική αξιολόγηση των υγειονομικών οργανισμών (Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα) βάσει προτύπων διεθνούς αποδοχής  και κριτηρίων αξιολόγησης.

Τα αποτελέσματα   μετά την εφαρμογή τους θα ήτανε

1.Ο καθορισμός της προσφοράς της αγοράς της υγείας (Δημόσιος και Ιδιωτικός) δηλαδή το τι υπηρεσίες υγείας μπορεί να προσφέρει προς τους πολίτες

2. Καθορισμός της ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρονται στον πολίτη
3. Διαχωρισμός των εννοιών προμηθευτής υπηρεσιών υγείας και πελάτη υπηρεσιών υγείας

Π.χ

Νοσοκομείο, Ιδιωτική Κλινική , Χημείο ,Διαγνωστικό κέντρο ——> Προμηθευτές υπηρεσιών υγείας

Ασθενής/Πολίτης —–> Πελάτης υπηρεσιών υγείας

Ασφαλιστικός Οργανισμός —–>  Πελάτης υπηρεσιών υγείας

Δίκτυα υγειονομικών οργανισμών —> προμηθευτές υπηρεσιών υγείας

Έτσι ο πολίτης θα απαιτεί την βελτίωση των υπηρεσιών υγείας και ταυτόχρονα θα γνωρίζει ποιος είναι υπεύθυνος για το αποτέλεσμα

Ο έλεγχος  της ποιότητας υπηρεσιών υγείας γίνεται μέσα από δύο προσεγγίσεις

1. Ανάπτυξη της διαδικασίας της αποδοτικότητας της ποιότητας στηριζόμενοι σε προκαθορισμένα πρότυπα ποιότητας και το ονομάζουμε Quality control
2. Ανάπτυξη της διαδικασίας της αποδοτικότητας της ποιότητας χωρίς την χρήση προτύπων και είναι περισσότερο ανώδυνη για τις υπηρεσίες υγείας

Ποίο είναι το επιστημονικό υπόβαθρο του Quality Control

1. Εμπιστοσύνη στους εργαζόμενους του υγειονομικού οργανισμού από την διοίκηση του οργανισμού που αυτό σημαίνει και άμεση αναγνώριση και ελαχιστοποίηση της πιθανότητας των συγκρούσεων
2. Πίστη του εργαζόμενου στον οργανισμό υγείας που σημαίνει συνεχής προσπάθεια από την μεριά του για την επίτευξη των στόχων του οργανισμού υγείας λόγω ταύτισης στόχων και αναγκών
3. Επένδυση στην συνεχή εκπαίδευση των εργαζόμενων του οργανισμού υγείας και η πεποίθηση της διοίκησης  του οργανισμού ότι οι εργαζόμενοι  αποτελούν  το διανοητικό κεφάλαιο του υγειονομικού οργανισμού το οποίο καθημερινά παράγει γνώση , όπου η γνώση θα έχει σαν αποτέλεσμα την βελτίωση της εργασίας και των παρεχόμενων υπηρεσιών και την αύξηση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος του οργανισμού υγείας
4. Αναγνώριση των επιτευγμάτων του εργαζόμενου σημαίνει βαθύ αίσθημα ικανοποίησης και συνεπώς ισχυρή υποκίνηση για εργασία
5. Αποκέντρωση της διαδικασίας λήψης απόφασης ή αποφάσεων που σημαίνει συμμέτοχη του εργαζόμενου στην λήψη των αποφάσεων με αποτέλεσμα την θετική υποκίνηση
6. Θεώρηση της εργασίας ως αποτέλεσμα συνεργασίας μεταξύ διευθυντικών στελεχών και εργαζομένων που σημαίνει υποκίνηση για ομαδική εργασία

Η εφαρμογή της ποιότητας της υγείας εν συντομία ( θα αναφερθούμε αναλυτικά σε επόμενα άρθρα μας) περνάει  μέσα από τις πιο κάτω φάσεις

1. Σχεδιασμός
2. Εκπαίδευση
3. Δημιουργία
4. Λειτουργία
5. Έλεγχος

Ο τομέας της υγείας σήμερα αντιμετωπίζει και θα αντιμετωπίζει ισχυρές πιέσεις που προέρχονται από το κόστος , μέχρις  ότου η αδυναμία της επιβίωσης καταστεί μη αναστρέψιμη.

Η ποιότητα στην υγεία κατόρθωσε να δώσει διέξοδο συνδυάζοντας την ποιότητα υγειονομικών υπηρεσιών με την μείωση του κόστους τους.

Αυτό που χρειάζεται ο τομέας της υγείας είναι να αφήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι στην υγεία  να αφήσουν στην άκρη τις προσωπικές στρατηγικές και τα προσωπικά αποτελέσματα  και την ατομική προβολή και να υιοθετήσουμε την ομαδική εργασία η οποία να εκφράζει τον τρόπο διοίκησης και λειτουργίας του τομέα της υγείας

Η εφαρμογή της ποιότητας απαιτεί γνώση και τεχνογνωσία

Γνώση στον ρόλο και την αποστολή της υγείας και τεχνογνωσία πάνω σε διοίκηση , στατιστική και πληροφορική της υγείας αφενός και αφετέρου επικοινωνία , σωστή υποκίνηση και διαχείριση των αλλαγών στους οργανισμούς υγείας

I dedicate this page to:

• Those who care for others:

may always remember that it is an honor and a privilege to be allowed to share in others’ lives.

• Those for whom we care:

May always be treated with respect and kindness.

Σε όλα τα σύγχρονα υγειονομικά συστήματα, εκείνο το οποίο αποτελεί κεντρικό άξονα λειτουργίας τους είναι ο άνθρωπος, δηλαδή ο ασθενής, με μία λέξη θα τα ονομάζαμε, ασθενο-κεντρικά

Με κέντρο τον ασθενή λοιπόν, και από τον ασθενή για τον ασθενή, θα έπρεπε να οργανώνονται υγειονομικά συστήματα, διατάσσοντας τις υγειονομικές μονάδες τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημοσίου τομέα εις τρόπο ώστε να προάγεται η δημόσια υγεία.

Ο ασθενής όμως, είναι μόνος του και κάθε φορά καλείται να πάρει αποφάσεις για την υγεία του, χωρίς δυνατότητα πληροφόρησης, χωρίς στήριξη, πιεσμένος οικονομικά και κοινωνικά, αντιμέτωπος με τη άσχημη συμπεριφορά ορισμένων επαγγελματιών υγείας και ιδιαίτερα ορισμένου Ιατρικού προσωπικού και από άλλους πολλούς εμπλεκόμενους στην υγεία.

Στη δημοκρατία ο πολίτης έχει δικαιώματα και υποχρεώσεις και για τον περισσότερο  κόσμο υπάρχουν  μόνο υποχρεώσεις.

Όταν αρρωστήσει όμως και είναι ασθενής, τότε έχει διπλάσια δικαιώματα  και πολύ λιγότερες υποχρεώσεις.  Ποιος είναι όμως ο θεματοφύλακας αυτών των δικαιωμάτων του;

Η πολιτεία δια του Υπουργείου Υγείας

Τυπικά ναι, Νομικά ναι, ουσιαστικά όμως όχι.

Όταν ο ασθενής είναι πολίτης της δημοκρατίας, καταβάλει τις εισφορές του, φορολογείται, συμβάλει με τις δυνάμεις του στην ανάπτυξη και στην δημιουργία στην χώρα του και δικαιούται από το Δημόσιο Σύστημα Υγείας ανεξάρτητα από την οικονομική του δυνατότητα, το χρώμα του , το επάγγελμα του , την εθνικότητα του , το θρήσκευμα του και λοιπών  άλλων χαρακτηριστικών να του προσφέρονται τα πιο κάτω εν συντομία .

• Σύγχρονη πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας με παροχή ποιοτικών υγειονομικών υπηρεσιών

• Σύγχρονες μονάδες υγειονομικής φροντίδας των πασχόντων με χρόνιες παθήσεις και σπάνιες παθήσεις

• Ένα σύστημα υγείας εστιασμένο στον άνθρωπο (ανθρωποκεντρικό) και όχι στους επαγγελματίες υγείας η στους διάφορους τεχνοκράτες

• Προαγωγή της υγείας του μέσω προγραμμάτων προληπτικής υγείας ώστε εάν είναι δυνατόν να μην χρειάζεται ποτέ να επισκεφτεί τα νοσοκομεία

• Η συμπεριφορά όλων των εμπλεκομένων στην υγεία (επαγγελματιών Υγείας, διοικητικών υπαλλήλων, διοικητικών, προϊσταμένων, διευθυντών κλ.) θα πρέπει να στηρίζεται στην κατανόηση και στον σεβασμό της προσωπικότητας του και όχι στην εκμετάλλευση της θέσης στην οποία βρίσκεται.

• Κατανόηση και συναίσθηση του ανθρώπινου πόνου και ιδιαίτερα στα άτομα που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις και σπάνιες τα οποία γεννήθηκαν, χωρίς να το επιλέξουν , πάσχοντες και παλεύουν και θα παλεύουν όλα τα χρόνια για ποιότητα ζωής , διαχείριση της ασθένειας τους και της ίδιας του της ζωής

• Ανάπτυξη και επέκταση της εκπαίδευσης στην υγεία και την κατάρτιση

Τέλος, το πιο σημαντικό, να ακούγεται η φωνή των ασθενών είτε σε ατομικό είτε σε ομαδικό είτε σε οργανωμένο επίπεδο.  Να στηρίζονται οι Μ.Κ.Ο στην υγεία και ιδιαίτερα οι Μ.Κ.Ο των ασθενών και να ακούγεται η φωνή τους, η άποψη τους διότι είναι τα άτομα που ξέρουν καλύτερα από όλους μας την ασθένεια και πως την βιώνουν.

Το σύστημα υγείας το ζουν καθημερινά με τις συγκεκριμένες συνθήκες λειτουργίας τους , αυτοί οι ίδιοι ανταπεξέρχονται μόνοι τους τα προβλήματα διαβίωσης και αντιμετώπισης της ασθένειας τους , ολομόναχοι ,  άντε κάποιοι «τυχεροί »  να γίνουν «Θέαμα» στα ΜΜΕ η σε καμία συγκέντρωση αξιωματούχων  η να ζητήσουν βοήθεια από καμία πορεία η ράδιο-μαραθώνιο και έτσι όλοι μας  να πάμε να κοιμηθούμε ήσυχοι ότι όλα είναι εντάξει.

Πιστεύω ότι  το ποιο σημαντικό που θέλει ο ασθενής είναι  να αντιμετωπίζεται από την πολιτεία με ισοτιμία και ισοπολιτεία και αυτό που θέλουν είναι πρόνοια και όχι ελεημοσύνη.

Κατά τη γνώμη μου, Μαραθώνιοι, Πορείες κλπ δρώμενα με σκοπό την οικονομική ενίσχυση των ασθενών δεν είναι πρέπον σε μία σύγχρονη δημοκρατία.

Σε μια σύγχρονη δημοκρατία υπάρχει Σύστημα υγείας και κράτος πρόνοιας από την πολιτεία μέσω πόρων από τη σωστή και ορθολογιστική διαχείριση των οικονομικών της υγείας.  Οι ιδιώτες όταν θέλουν να δώσουν θα δώσουν και θέλω να επισημάνω τη μεγάλη ευαισθησία πολλών ανωνύμων χορηγών που δεν τους έχουν δει τα φώτα της δημοσιότητας χωρίς να αυτοπροβάλλονται , βοηθούν τους ασθενείς.

Εκείνο που θα πρέπει να γίνει κατανοητό και αποδεκτό είναι ότι δεν αποτελεί  πολιτική υγείας όταν κτίζουμε νέα νοσοκομεία πολυτελείας με σούπερ υπηρεσίες, με τα καλύτερα συστήματα με εντυπωσιακές ενάρξεις και εγκαίνια   για να πηγαίνουν οι ασθενείς για να γίνουν καλά, αλλά όταν γκρεμίζουμε τα νοσοκομεία, γιατί δεν θα τα έχουμε ανάγκη διότι δεν θα έχουμε ασθενείς και δεν θα χρειάζονται να  πηγαίνουν οι πολίτες σε αυτά.  Αυτό θέλουν οι ασθενείς, να μην γίνονται ποτέ ασθενείς, και όχι να πηγαίνουν σε ωραία νοσοκομεία.

Χρέος της πολιτείας δια μέσου της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας να πάρουν τα κατάλληλα μέτρα μέσα από ένα στρατηγικής σημασίας όραμα στην υγεία

Σήμερα διαθέτουμε αρκετή γνώση, πολύ καλούς κατά πλειοψηφία επαγγελματίες υγείας , οι εξελίξεις στην τεχνολογία μας επιτρέπουν να βελτιώσουμε ποιοτικά το επίπεδο υγείας των πολιτών και κατά συνέπεια την ίδια τη ζωή τους.  Απλά χρειάζεται όραμα και πολιτική βούληση κάτι που ποτέ δεν είχε η χώρα μας στον τομέα της υγείας, και όχι μόνο ,  και όποτε ξεκίνησε κάτι το σταματήσανε άρον άρον

Για να γίνει η κοινωνικό-οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας θα πρέπει να ξεκινήσει από την υγεία αν δεν ξέρετε πώς , απλά ρωτήσ