Πολιτικές Υγείας

Πολιτική υγείας (health policy) είναι το σύνολο των προσπαθειών που αποβλέπουν στην επίτευξη πλήρους φυσικής, πνευματικής και κοινωνικής ευεξίας, σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει η WHO για την υγεία. Εντάσσεται στις κοινωνικές πολιτικές και αποτελεί τμήμα των κρατικών πολιτικών κάθε χώρας, ενώ εξαρτάται τόσο από τις εν γένει πολιτικές δομές και την οικονομική κατάσταση μιας χώρας, όσο και από παραμέτρους όπως η προ υπάρχουσα γενικότερη κατάσταση υγείας του πληθυσμού, οι συνθήκες ζωής, οι ατομικές συνήθειες κ.ά. Η ελληνική περίπτωση αποτελεί ένα υβρίδιο ανάμεσα σε ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης (μοντέλο Bismarck) και σε ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας (μοντέλο Beveridge). Η παρατεταμένη κοινωνική κρίση, η αποτυχία του κράτους πρόνοιας  ή η απουσία του να προσφέρει λύσεις στα νέα κοινωνικά προβλήματα, η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, η συνεχής αυξητική τάση των δαπανών για την υγεία, η στενότητα των πόρων σε συνδυασμό με την διεθνή οικονομική ύφεση οδήγησαν στην ανάγκη επαναπροσδιορισμού της πολιτικής υγείας και στην εφαρμογή στρατηγικών παραγωγικότερης και αποτελεσματικότερης χρήσης των ανθρώπινων και υλικών πόρων. Η πολιτική υγείας μιας χώρας συγκροτείται από τα μέτρα και τους κανόνες που ρυθμίζουν την παραγωγή, διανομή και κατανάλωση των υπηρεσιών υγείας στον πληθυσμό, με σκοπό την διασφάλιση και βελτίωση του επιπέδου υγείας του. Η πολιτική υγείας σε κάθε χώρα  αναπτύχθηκε σταδιακά στον χρόνο και επηρεάστηκε από την εξέλιξη της κοινωνίας και των ανθρωπίνων αξιών, της ιατρικής, της επιστήμης, της οικονομίας, χωρίς όμως ιδιαίτερο σχεδιασμό και στόχους. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο έγινε συνειδητή η ανάγκη οργάνωσης των υπηρεσιών υγείας στις αναπτυγμένες χώρες με σημαντικό σταθμό την λειτουργία της Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας (National Health Service ή N.H.S), το 1948 στην Μ. Βρετανία. Η πρώτη προσπάθεια για την εγκαθίδρυση ενός ολοκληρωμένου και αποκεντρωμένου συστήματος υγείας έγινε το 1953 επί κυβερνήσεως Παπάγου στην Ελλάδα με το Ν.Δ. 2592/53 «περί οργανώσεως της ιατρικής αντιλήψεως» όμως μόλις το 1983 με τον Ν. 1397 επιχειρείται η μεγαλύτερη νομοθετική μεταρρύθμιση στο ελληνικό υγειονομικό σύστημα αφού για πρώτη φορά ορίζονταν τα πλαίσια και οι βάσεις ενός Εθνικού Συστήματος Υγείας. Βασικές αρχές του ήταν ότι η υγεία είναι κοινωνικό αγαθό και πρέπει να παρέχεται με ευθύνη του κράτους στο σύνολο του πληθυσμού, ανεξαρτήτως κοινωνικής ή οικονομικής κατάστασης. Βασικοί στόχοι του ήταν η αποκέντρωση, ο κοινωνικός έλεγχος και η συμμετοχή, το ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας και ανάπτυξης, ο ενιαίος προγραμματισμός, η δικαιότερη κατανομή των πόρων, η ανάπτυξη της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, η καθιέρωση του γιατρού πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης και η καλύτερη οργάνωση και παροχή της νοσοκομειακής φροντίδας.

Το ΕΣΥ θα πρέπει να αναδιοργανωθεί εκ βάθρων βασισμένο πάνω σε δύο μεγάλους πυλώνες

1. παροχή υπηρεσιών διατήρησης της υγείας του πληθυσμού μέσω της πρόληψης
2. παροχή υπηρεσιών ανάκτησης της υγείας ,ανά υγειονομική περιφέρεια , βασισμένη πάνω σε τοπικά επιδημιολογικά στοιχεία

Το στρατηγικό πλαίσιο για την μεταρρύθμιση στην υγεία θα πρέπει να προωθεί τα παρακάτω:

Α. περιφερειακή ανάπτυξη και αποκέντρωση του Συστήματος Υγείας  με επίκεντρο την πρόληψη και την προαγωγή υγείας, με την χρήση πληροφοριακών συστημάτων διοίκησης και την ολοκλήρωση της πληροφορικής υποδομής  των υπηρεσιών υγείας.

Β. Δημιουργία ασφαλούς δικτύου διασύνδεσης των υπηρεσιών υγείας και χρήσης του διαδικτύου για την αποτελεσματικότερη παροχή φροντίδας υγείας ειδικά στις απομακρυσμένες περιοχές της χώρας.

Γ. Σύσταση του Οργανισμού Διαχείρισης των Πόρων Υγείας καλύτερη αξιοποίηση των υλικών πόρων , ταχύτερη και ποιοτικότερη παροχή υπηρεσιών στον πολίτη.

Δ. Εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών πρόνοιας και ψυχικής υγείας.

Ε. Ανάπτυξη βάσης δεδομένων της δημόσιας υγείας, δημιουργία σύγχρονων εργαλείων σχεδιασμού και προγραμματισμού, προσδιορισμός του επιδημιολογικού προφίλ της χώρας και χάραξη εθνικής πολιτικής ανάπτυξης της δημόσιας υγείας.

Οι  παρεμβάσεις θα πρέπει να επικεντρώνονται στα παρακάτω:

1. Λειτουργικός εκσυγχρονισμός νοσοκομειακών μονάδων ·

• Εκσυγχρονισμός του λειτουργικού και κτιριολογικού χαρακτήρα της νοσοκομειακής υποδομής, ώστε να ανταποκρίνεται στις νέα επιστημονικές και τεχνολογικές απαιτήσεις και στην ανάγκη εξασφάλισης υψηλού επιπέδου υπηρεσιών υγείας.
• Βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, με την αξιοποίηση νέων συστημάτων και υπηρεσιών βιοϊατρικής τεχνολογίας και την ανακαίνιση του ξενοδοχειακού εξοπλισμού.
• Ανάπτυξη του δικτύου Κέντρων Συνεχιζόμενης Κατάρτισης με τη δημιουργία της κατάλληλης υποδομής

2. Ανάπτυξη και ολοκλήρωση των υπηρεσιών επείγουσας προ νοσοκομειακής φροντίδας.

• Ενίσχυση της κινητής υποδομής.
• Ανάπτυξη πανελλαδικού δικτύου ασύρματης και τηλεματικής επικοινωνίας.
• Ανάπτυξη της δημόσιας υγείας.
• Ανάπτυξη σύγχρονων πολιτικών προαγωγής και διασφάλισης της Δημόσιας Υγείας, με ιδιαίτερη έμφαση στις ανάγκες ευπαθών ομάδων πληθυσμού.
• Βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας καθώς και αυτών που εξυπηρετούν ανάγκες ευπαθών ομάδων
• Στον τομέα της ψυχικής υγείας προωθούνται :

1. Από-ασυλοποίηση και κοινωνική-οικονομική επανένταξη των ψυχικά ασθενών.
2. Ανάπτυξη των κατάλληλων εξωνοσοκομειακών δομών, για την ενίσχυση της πρόληψης και τον περιορισμό των εισαγωγών στα ψυχιατρεία.
3. Προώθηση ενεργητικών πολιτικών πρόληψης μέσω ενίσχυσης του εθελοντισμού και της κοινωνικής αλληλεγγύης.

• Όσον αφορά στον τομέα της πρόνοιας ενισχύεται η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών και δικαιωμάτων, η καταπολέμηση των διακρίσεων και η άρση των εμποδίων για την ένταξη στην αγορά εργασίας των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού.
• Παράλληλα να επιδιώκεται η διασύνδεση των προνοιακών υπηρεσιών με το Σύστημα Υγείας , τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας καθώς και σύσταση δομών πρόληψης και καταπολέμησης του κοινωνικού, οικονομικού και εργασιακού αποκλεισμού.
• Η παράμετρος των ανθρώπινων πόρων να είναι καθοριστική για την προώθηση και εμπέδωση των επιχειρούμενων μεταρρυθμίσεων των συστημάτων υγείας και πρόνοιας.
• Να προωθείται η συνεχιζόμενη εκπαίδευση και κατάρτιση του προσωπικού και η συμμετοχή τους στη βελτίωση της ποιότητας, παραγωγικότητας και αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών.